Azalekoa | 2025eko Martxoaren 13a
Itsas ondare eta tradizioak atxikiz
A.E.
Philippe Saint-Arroman Montaubanen sortu eta 5 urterekin Euskal Herrira bizitzera etorri den erretretadun berria da. Gaur egun Aiherran plantaturik, bere ttikitako ametsa egi bihurtu du, itsasuntziak eraikitzen ibili baita. Bere ibilbide profesionalaren inguruan solastatu gira.
Ametsa beti buruan
Lizeoa Baionan iragan ondoren, Philippe Saint-Arromanek argi zuen zurarekin lan egin nahi zuela. Lehenik etxe maiasturua izan da, ondotik ebanista eta 15 urtez ofizialea. Baionan, Bastidan eta Aiherran ibili izan da.
40 urte ukan dituelarik, bere gazteko ametsa egi bihurtzea deliberatu zuen, hau da itsasuntziak eraikitzea. Arlo horren inguruan gauza anitz ezagutzen bazituen ere, urte batez Arcachoneko itsasadarrera joan zen itsas maiasturua ikastera. Transmisioaren inguruan zerbait egin nahi zuela eta, itsasuntziak eraikitzeko jendea gidatzen hasi zen. Bere helburua untzi tradizionalak egitea zen, baina bizirik den ondarearen ildotik.
Philippe Saint-Arromanek eraiki lehen itsasuntzia Aturriko untzi tradizionala izan da, “Couralin” modelokoa.
Les Escumayres-Talasta elkartea
Beste zenbait kiderekin, 2003an elkarte baten sortzea deliberatu zuten, Les Escumayres-Talasta deiturikoa. Helburua jendeek beren untziak eraiki ahal izatea zen, baita bela arrauna (voile aviron) nabigazio moldea garatzea.
Lokal bat atzeman zuten Baionan, ondotik Lehuntzera joan ziren, 2017tik Gixunen plantatu arte.
Philippe Saint-Arromanen iduriko, untzi tradizional horiek biziarazten ahal dira, garatu eta beren erabilera aldatu, garaian garraioa eta arrantzarentzat erabiltzen baitziren usutan. Gaur egun, elkarteak plazerarentzat erabiltzeko sortzen ditu untziak.
Eraikitzen dituzten itsasuntziak ttiki eta arinak dira, gutti gorabehera 100 bat kilo pisatzen dituztenak.
Lauzpabost metro neurtzen dituen itsasuntzi baten eraikitzeko, 2 edo 3 hilabete behar zirela esplikatzen zuen erretretadunak.
Burutu proiektuak
2005etik goiti, bela arrauna garatzeko, elkarretaratzeak antolatu zituzten Aturrin. Tokiko untzi batzu hurbiltzen ziren, baina sustut kanpokoak, Hegoaldetik besteak beste edota Arcachoneko itsasadarretik, Girondatik eta Charentetik. Lehen urtean 13 itsasuntzik parte hartu zuten, azken urteetan berriz, 35ek. Hiruzpalau egunez elgarrekin nabigatzen zuten, arratsero toki desberdin batean geldituz. Lan karga handia zela eta, antolatzen gelditu dute. Hala ere, noizbehinka nabigatzera joaten direla azaltzen zuen Philippe Saint-Arromanek, gehienetan Aturrin bada ere, Hendaian, Ziburun eta Landesetan ere ibiltzen dira.
Eraikitze aktibitateaz gain, erretretadunak taldeko xantierretan ere parte hartu du. Gertatu izan zaio kanpotik galdeak ukaitea, besteak beste Landesetan “pinasses de côte” deitu arrauneko untziak eraikitzeko. Garaian, untzi horiek Landesetako kostaldean arrantzatzeko baliatzen ziren 70. hamarkada arte.
Horrez gain, Ziburuko itsas lizeoarekin ikasketa-itsasuntzi bat eraiki zuen ikasleekin batera, existitzen zen “Zabakua” modelotik abiatuz.
Bestalde, itsasuntzi kontzepzioa ere egiten hasi zen, orotara dozena bat modelo egin ditu. Hortik, eskuragarriak ziren planoak saldu ditu.
Philippe Saint-Arromanek zioen edonor sar daitekeela elkartera. Elkarteak escumayres-talasta.over-blog.com bloga badu, nun esplikatzen dituen eramanak diren ekintzak.
Bertatik, elkartearekin harremanetan sar daiteke.