Azalekoa | 2020eko Irailaren 10a
“30 urteko kondenak, aski da!”
Irailaren 19an, lema horren pean, Bake Bidea, Euskal Herriko bake prozesuaren aldeko mugimendu zibilak eta Bake Artisauak mugimenduek mobilizaziorako deialdia zabaldu dute. Anaiz Funosas Bake Bideko presidentearekin bildu gira, euskal preso politikoen egoera zertan den eta egun horren xedea zein den jakiteko.
Euskal preso politikoen egoera
Orotara 230 preso daude, horietan 34Frantses estatuan. Anaiz Funosak azaltzenzaukun horietan anitz urteren zigorrakondena dutenak badirela. Adibide konkretuaemanez, Jakes Esnal, Xistor Haranburueta Ion Parot-en kasuak, 30 urte bainogehiago kartzelan direlakoz. Bake Bidekoordezkariak, kezkaturik, galdera pausatzenzuela: “zigorra hiltzeraino bete behar otedute?”. Bestalde zioen, preso politikoetaneri daudenak ez direla ahantzi behar, IbanFernandez Iradiren kasua oroitaraziz, plakaesklerosia duelakoz.Covid-19ak ez ditu gauzak erreztu, familienbisitak oztopatuak izanez, presoak bakartuaksentitu baitira. Izurrite garaian, presoeriburuz Frantses Estatuak salbuespen neurribatzuk plantan jarri ditu, baina maluruski ezdela holakorik gertatu euskal presoentzat,Anaiz Funosas damutzen zen.
Bake prozesuaren urratsak
2011n ETAk behin betiko armen uztea erabakizuen. Urte berean Donostian, Aietekokonferentzian, politikari eta mugimendudesberdinetako ordezkariak elkartu ziren,bai eta nazioarteko aditu batzuk ere etorriziren, Euskal Herrian bake prozesuari urratsberri baten emaiteko. Frantses eta Espainiakoestatuenganik aitzinamendu guti ikusiz,2016ko abenduan beste gertakari batekbazterrak inarrosi zituen. ETAren armagabetzealaguntzeko, Luhuson 5 pertsonaarrastatuak izan ziren, jendarte zibilarenihardukitze handi bat sortu zuela. Ipar EuskalHerriko hautetsi anitz ere hurbildu ziren,600 batek gutun bat izenpetu zuten frantsesgobernuari bidalia izan zena. Beste mobilizazioanitz antolatu dira, Parisera arte, manifestaziobat antolatuz (2017), hemen bereangiza kate eta foru batzuk ere eginak izandira. Gertakari horiek bultzatu dute delegaziobaten osatzea, frantses gobernuarekinhitz egiteko gisan, tokiko hautetsi eta mugimenduetakopertsonez osatua.
Orain zertan gira?
Aitzin-pausu batzuk eginak izan badira ere,preso diren gizonak Euskal Herritik hurbilduz,emazteentzat ez baita egokia denkartzelarik, gauzak oztopatuak direla zioenAnaiz Funosas-ek. Bake Bideko presidenteaarranguratua agertu da, bereziki frantsesjustiziaren jarreraz. Epaileek onartzen dutelarikbaldintza pean preso batzuen askatzea,berehala prokuradorearen helegiteakjartzen direla, “harresi baten aitzinean uztengaitu” adierazten zuela. Justiziak duen eraginpolitiko handia damugarria dela zioen,“alta baldintza guziak beteak direlarik aldaketasano baten alde” gehitzen zuela.Memento berean, Ipar Euskal Herrian gaihorren inguruan kontsensu handi bat badela,aktatua dena, azpimarratzen zuen.Justizia ministroaren aldatzeak zerbait berritasunekarri duenez galdin diogu. “Ez duministro batek erabakitzen, edozein izan,mugak ditu, erabaki politikoa da” erantzutenzuela. Hortarako, hautetsiekin batera,jendarte zibiliaren mobilizazioa beharrezkoadela zioen.
Irailaren 19ko mobilizazio eguna
“Zigorra hiltzeraino bete? 30 urte aski da!”.Oztopoz jositako bidea: euskal jendarte zibilaksustengaturik, bake prozesua blokatzeegoera batean izanez, presoen inguruan aridiren bi elkarteek nahi izan dute berriro mobilizazioegun bat antolatu. Irailaren 19an,larunbat horretan, hitzordua emana da IparEuskal Herriko 3 gunetan, autokarabana batenbidez Baionara heltzeko. Lehena Zuberotikabiatuko da Donapaleun gaindi ibiliz.Bestea Donibane Garazitik gaindi... Uztaritzezeharkatzen duela eta azkena Hendaiatikabiatuko da, denek Baionako suprefeturaaitzinean bururatzeko. Abiatu aitzintoki bakoitzean adierazpenak eginen dira,tokiko herritarrek entzungai izaiteko gisan.Egitaraua: tokiko elkarretaratzeak eta ekimenak(11:00-13:00); autokarabanen ibilaldia(12:30-14:30); Suprefeturan mobilizazioa(15:30-16:00).Bake Bideko presidenteak zioen, beste mobilizaziofase batean sartuko direla, pre soeninguruan diren arrangurak konponduakizaiteko gisan.