Trenbide proiektu handiaren diruztatzea

Bordele-Akize eta Bordele-Tolosa abiadura handiko lineak finantzatzeko zerga berri baten menpe diren Hego-mendebaldeko herrien zerrenda “Aldizkari ofizialean” argitaratu berri da. Orotara Akitania Berria eta Okzitaniako 2.340 herrik pagatu beharko dute, Ipar Euskal Herriko 39 herri barne dira. Testuaren arabera, pagatu beharko duten herriek, trenak zerbitzatzen duen geltoki batetik 60 minutu baino gutiagora kokatu herriak dira, abiapuntua Herriko Etxea hartuz.

Eraikitako edo(ta) eraiki gabeko lurjabetza zerga ordaintzen duten jabe guziek pagatu beharko dute, baita ere enpresek.

Bilduko den dirua, zuzenean Bordele-Tolosa eta Bordele-Akize lineak eraikitzea kudeatzen duen “Grand projet Sud-Ouest” sozietateak eskuratu du. 2023rako finantza legeak aurreikusten du urtero 29,5 milioi euro biltzea, 40 urtez miliar bat. Errana denez, trenbide proiektuak guzira 14 miliar euro kosta lezake, 26 tokiko kolektibitateek (%40), Estatuak (%40) eta Europar Batasunak (%20) finantzatuta. Zerga berriaren zenbateko zehatza ez da oraino xuxen jakina, urtero 4 eta 8 euroren artean kalkulatzen da, etxe ala enpresa bakoitzeko. Zerga berri hau berrogei urtez aplikatuko da.

Ipar Euskal Herriko partean 39 herrik ordaindu behar lukete: Hendaiatik kostaldeko hiri guziek, Hiriburu, Lehuntze, Mugerre, Milafranga arte. Lapurdi barnealdean: Ahetze, Arbona, Arrangoitze, Basusarri, Haltsu, Jatsu, Larresoro eta Uztaritze. Beste eskualdera joanez Bardoze, Bidaxune, Gixune Samatze… eta Bastida. Hazparneko lurraldean 4 herri agertzen dira: Aiherra, Beskoitze, Hazparne eta Lekuine. Arraroa iduritzen badu, Amikuzeko herri batzuk ere agertzen dira: Labetze, Ilharre, Arruta eta Martxueta.

Bordeleko, Baionako eta Iruneko auzapezen adierazpena

Berrikitan Pierre Hurmic Bordeleko, Jean-René Etchegaray Baionako eta José-Antonio Santano Iruneko auzapezek, elkarrekin abiadura handiko trenaren kontrako adierazpena egin dute. AHT ez dela sinesgarria deklaratuz, Bordele-Irun arteko bidea arraberritzea dela aterabidea argumentatzen dute.

Abenduaren 12ko Azpiegiturak Orientatzeko Kontseiluak auzapezen prentsa oharrean aipatzen duen txostenaren arabera, Akize-Irun proiektua 2042rako aurreikusita da. 20 urte barne eta epe horretan deus ez da aurreikusia, hiru auzapezentzat ezinezkoa da mentura gabeko egutegiarekin egoitea.

Deialdian, hiru hautetsiek mugaren eta Bordele artean den linea berritzea eskatzen dute, kontsultatu dituzten azterketen arabera gutiegi erabiltzen baita. Linearen arraberritzea lau aldiz gutiago kostako litzatekeela abiadura handiko trenbide baten obrak baino defendatzen dira. Galdegin dute estudio baten egitea obren gastuak zenbatekoak litzatekeen zehazteko.

Hautetsieri, bai eta politika, ekonomia eta sozial alorretan ari diren pertsoneri deia zabaldua da appel.bordeauxbayonneirun@gmail.com helbidearen bidez beren sustengua ekar dezaten.

Erreakzioak

Jakin delarik herritar eta enpresa batzuk proiektu hori ordaindu beharko dutela, Akitania eskualdeko auzapez anitzek iharduki dute: “Ahalkegarria da, baserri munduak medikuak eta zerbitzuak behar ditugu. Ez lurzorua artifizializatu eta eremu naturalak suntsituko dituen abiadura handiko linea bat”.

CADE ingurumenaz arduratzen den kolektiboak salatzen du egin molde hori, gehituz familia bakoitzak euro batzuen ordaintzea perrekeria dela zenbaitzuk erraiten dutelarik, errespetu eskasa dela.

AHTren alde direnek, tasa berri horren ordaintzeari buruz, “urtean euro batzuk baino ez lituzke suposatuko” erran baitute.

Tasa berri horrek Ipar Euskal Herriko jendarte, enpresa eta kolektibitate publikoengandik ihardukitzeak sortuko dituen, ondoko egunetan jakinen da.