Sebastopol konkistatu eta, Von Manstein marexal bilakatu zen baina logika guziaren kontra, Hitlerrek bere estratega hoberena, XI. Armadarekin, 2.000 kilometro iparralderago igorri zuen, Leningraden aitzinera (gaur San Petersburgo).

“Errusiarra fini da”

Ber mementoan, Kaukasian, “plan urdina”, alemaniar ofentsibaren izena, hasi zen. Hegoaldera abiatu aitzin, alemaniar tropek ekialdeko bidea hartu zuten, Don ibarreko barnebidea kontrolatzeko. Alemaniarren aitzinamenduari kontra egiteko, Timochenko sobietar marexalak Kharkov-i buruz abiatu zuen ofentsiba baina hondamena izan zen sobietarrentzat. Sobietar indarrak inguratuak izan ziren eta Kharkoveko bataila bukatu zelarik, sobietarrek 250.000 gizon galdu zituzten. Uztailaren 16an, alemaniarrek Voronej hartu zuten eta uztailaren 24an Rostov hiria, kale borroka ikaragarri baten ondotik. 88.000 sobietar soldadu preso eginak izan ziren. Ez 1941ean bezala inguratuak izaiteko, sobietar indarrek erretira estrategiko bat egin zuten. Hori ikusiz, Hitlerren konfiantza are gehiago handitu zen: “Errusiarra fini da” errepikatzen zuen. Halder alemaniar jeneralak konfiantza handiegi hori bere ohar liburuan kritikatu zuen: “Etsaiaren ahalmenaren gutiespena groteskora bihurtzen da eta lanjerosa bilakatzen”. Rostov hartu eta, estepako bidea ideki zen alemaniar Panzerrentzat, Kaukasiako petrolio gunea arte. Hastapen batean Hitlerrek Paulus-en VI. Armadari Stalingrad segurtatzea manatu zion baina gero manua kanbiatu zuen, Stalingrad behar zuela hartu.

“Ez urrats bat gehiago gibelera!”

Stalingraden hartzea hastapenean ez zen “plan udinaren” helburu nagusia. Hitlerrek hiri industrial hori, harreman lotune inportanta zena Volga behean, Doneko barnebidea segurtatzeko hartu nahi zuen, ofentsiba nagusiaren pasabidea zabaltzeko, Astrakhan konkistatu aitzin, Volgako deltan, Kaspiar itsasoaren bazterrean. Helburu nagusia Kaukasia zen, eta bere petrolioa. Kaukasiarako ofentsiba lehenik ezin ihardukizkoa iduri zen baina Baku 1.100 kilometrotan zen. Alemaniar XVII. armadak Kuban ibaia zeiharkatu zuen. I. armada blindatua, berotasun lehergarri baten pean, izigarri fite aitzinatu zen eta Maikop-en sartu zen agorrilaren 9an. Alemaniar komando batek (NKVDko uniformak ezarriz) hiriko petrolio putzuak hartu zituen. Baina putzu gehienak ez ziren hor baina Kaukasiaren beste puntan. Propagandarentzat, alemaniar mendiko xazur talde batek Elbrus mendi gainean (5.642m, Europako mendi gorena) nazi bandera landatu zuen. Baina, egiazki, alemaniarrak ez ziren kasik gehiago aitzinatzen. Soldaduak gero eta akituagoak ziren eta logistikak ez zuen segitzen, lerroak sobera estiratuak baitziren. Gizonak egun zenbaitez gelditu behar ziren, hornitzea igurikatzeko (ura, munizio edo gasolinarentzat). Ber mementoan, “Armada gorriaren” erresistentzia azkartu zen. Gibelera egin ondoan, sobietar armadak Kaukasiari bizkarrez ziren, leku zinez on batean defentsibarentzat. Sobietarrak ez ziren gehiago gibeleratzen. Uztailaren 28an, Stalinek bere manu famatua irratietan eman zuen: “Urrats bat gehiago ez gibelera!”. Alemaniar aitzinamendua Grozny ondoan gelditu zen, Bakutik 500 kilometrotan eta udazkena lanjeroski heldu zen. Iparralderago, alderantziz, alemaniarrak aitzinatzen ziren eta, agorrilaren 21ean, Don ibaia zeharkatu zuten. Agorrilaren 23an VI. armada Volgara heldu zen, Stalingradeko iparrean. Ber mementoan, Luftwaffaren hegazkinek hiria masiboki bonbardatu zuten. Stalingrad jada hondatua zen baina bataila hasi berria baizik ez zen.