Urtarrilaren 16an Davos herrian abiatu den munduko Foro ekonomikoaren karietara, munduko pobreziaren kontra borrokatzen ari diren hogoi bat elkarte biltzen dituen OXFAM konfederazioak bere azterketak eta proposamenak plazaratu ditu.

Azken urteetan iragan diren krisi ezberdinen ondorioz biziki aberastu direnak gero eta gehiago dira, pobreenekin den ezberdintasun ikaragarria handituz doalarik.

Azterketa xeheki egin ondoan, aberastasun partekatze zuzenago bat izaiteko proposamen zehatzak egiten dit

Azken urteetan miliardun gehiago

Oxfamek egiten dituen deklarazioak, azken urteetako azterketa sakonean oinarrituak dira. Munduko merkatuetako prezioen gorabeheren ondorioz, fortuna handiek dute oraino aberastasun gehiena berenganatu. 2012 eta 2021 urteen artean populazioaren %1 diren munduko aberatsenek, ontasun guti duten munduko populazioaren erdia baino 74 aldiz gehiago irabazi dute.

Gainera, OXFAMek dionaz, miliardunen ontasunak doblatu diren epe berdinean, horien kopurua ere emendatu da. Erakundeko zuzendari orokorra den Gabriela Bicherrentzat: “munduko ontasunen kontzentrazio estremo horrek garapen ekonomikoa gaiztotzen du, politikari eta kazetari batzuen erosketa erabiliz eta azkenean demokrazia ahulduz.” Urrunago joanez OXFAMek dio: “gure jendartearen bilakaera zalantzan ezartzen du aberats-pobreen arteko desberdintasunen handitzeak.”

Ontasunak zuzenkiago partekatu

Nazioarteko erakundearentzat aberats handien zerga da ezberdintasun ikaragarrien zuzentzeko tresna baitezpadakoa. Horregatik neurri konkretu batzuk proposatzen ditu eta ekar litzaketen ondorioak neurtu: ontasun handieri buruzko zerga berezi bat, akzio parteen gainekoa eta %1 aberatsenen irabazien gaineko zergen goratzea.

Xehetasunetan sartuz, Gobernuz Kanpoko Erakundeak proposatzen du fortunen gaineko zerga progresibo bat, %2 heinekoa mundu guziko milioidunentzat, %3 heinekoa 50 milioi dolar baino gehiago dutenentzat eta miliardunentzat zerga hori %5ekoa izaitea. Horri esker urte guziz 1.700 miliar dolar bil daiteke, pobreziaren kontra borrokatzeko plangintza orokor baten diruztatzeko manera ederra daitekeena.

Artetik erraiteko, holako zerga bat Frantziako aberats handieri aplikatuz, 12 miliar euro inguru bil dezaketela kalkulatua da, egun hauetan anitz aipatzen den erretreta kutxaren diru eskasa hain justu.

Aberats handiak beharrezkoak ote?

Aberastasunen partekatze zuzenagoa galdegiten duen nazioarteko taldea ez da horretan gelditzen. Funtsezko galderak egiten ditu jendartearen bilakaeraz. Lanaren araberako irabazien ezberdintasunak kontuan hartzen badira ere, hein batetik goiti desberdintasun horiek ez dira gehiago ulergarriak ez eta onargarriak. Norbaitek beste batek baino 20 edo 50 aldiz gehiago irabazten duela hilabete guziz ulertzeko zailtasunak badira ere, desberdintasun hori ehun edo milakoa delarik ezin jasana da.

Zertarako dute hainbeste diru miliardunek? Ez dute sekulan beren bizi guzian gozatuko berenganatu duten diru guzia, beste hamar bizi balute ere. Zergatik diru metaketa ikaragarri horiek? Adibide baten emaiteko, munduko aberatsena den Bernard Arnaultek badu 20 milioi frantsesen bezanbat ontasun.

OXFAMen proposamenak bururaino eremanez, miliardunen kopurua erdiz ttipitzea nahi lukete 2030eko eta luzara aberatsegiak desagertzea ere igurikatzen dute aipatu zerga molde hori jarraikiz.

Berri ohargarri bat jakin dugu, Davosen bilduak diren munduko buruzagi handieneri gutuna igorri dute, milioiak dituzten berrehun bat aberatsek, elgarrekin izenpeturik, horiek bezala ontasun handiak dituzteneri, gorago aipatu zergak ezarriak izan daitezen galdegiten dute, pobreenak laguntzeko gisan.

Entzunak izan daitezela!