Euskal diaspora | 2024ko Apirilaren 25a
Euskal musikariak Amerikan, txaranga Boisen, Gernikaren urteurrena
Joseba Etxarri
Argazki-oina:
'OMBUAREN ITZALA'. Argentinan dabil egunotan Patxi Bisquert aktorea, kasu huntan zuzendari lana eginez, Otaño (1857-2010) bertsolariari buruzko 'Ombuaren itzala' dokumentala grabatzen, besteak beste Buenos Airesen berean, eta Pehuajó herrian. Bertako paradoreak ere aterako ditu Argentinako grabaketaldiaren ondoren Euskal Herrian grabatzen segituko duen lan huntan. Irudian, Bisquert (erdian) eta lagunak, Buenos Aireseko Laurak Bat Euskal Etxearen ondoan.
GATIBU eta URBIZU. Euskal Herriko arrakastatsuenetarik den Gatibu musika talde bizkaitarrak tour bat abiatuko du heldu den astelehenean Uruguai, Argentina eta Txileko bost euskal etxe eta aretoetan barna, Montevideon (apirilaren 29an) hasi, Buenos Airesen segitzeko (maiatzaren 2an), ondoren Rosarion (4an) eta Viedman (5ean), eta azkenik Txileko Santiagoraino heldurik (11n), "Amerika subtropikala bira" izenpean. 'EH Distopikala' du izena Alex Sardui kantaria buru duen taldea aurkezten ari den azken lanak. Gorka Urbizu kantari nafartarrak, berriz, maiatzaren 6an hasiko du bere bira Mexiko Hirian, hilaren 8an Kolonbiako Bogotan segitzeko eta Buenos Airesen bukatzeko maiatzaren 12an. Madrilen jo berria du apirilaren 19an; eta Bartzelonan maiatzaren 25ean arizanen da. 'Hasiera Bat' da Urbizuren azken lanaren izenburua, Berri Txarrak taldeko buru izan zenak bakarka atera duen lehenengoa.
TXARANGA BOISEN. Euskal Herriko bestetan alaitzaile eta edergarri, eta giro-eragile ibiltzen diren txaranga edo banda talde ibiltari bat sortzekotan da Estatu Batuetan Idahoko Boise hiriburuko euskaldun multxoa. Urte guziz egiten dituen euskal besta eta kultur elgarretaratzeendako da ezagutua Boise, eta izugarri begi onez ikusiko lukete guzi horien animatzaile euskal estiloko txaranga bat sortzea, eta karia horretara dei bat egin dute eskola garaian edo "high school"-en zirela musika instrumenturen bat jotzen ikasitakoeri edo, dena dela, banda instrumentu bat jotzen duteneri, hari errautsa kendu eta Boiseko lehenengo euskal txaranga moderno huntara biltzeko (erran dezagun, dena den, Boiseko euskal historian gazte euskaldunek kide zituen bandarik egon zen joan den mende erdialdean). Interesa dutenek huna idazten ahal dute: alex.wray61@gmail.com.
GERNIKA. Aste huntako ostirala da apirilaren 26a, eta beraz Gernika bonbardatu eta suntsitu zuten 1937ko apirilaren 26 haren 87. urteurrena. Gernikan berean, baina baita munduko beste hainbat leku eta euskal etxetan ere Gernika gogoratzeko ekitaldi eta hitzorduak finkatu dira, bereziki Diasporan, Euskal Herritik aldegin eta erbesteratu behar izan zuten euskaldun haiek zinez gogoan eraman baitzituzten heien ninietan eta oroitzapenetan basakeria haren irudiak. Oroitzapenez antolatu diren ekitaldietako bi aipatuko ditugu hemen: Montevideoko Gernika Plazan FIVU euskal federazioak urte guziz bezala antolatu duen hitzordua. Eta Berlinekoa, Alemaniako hiriburuko euskaldunak eta alemanak antolatzaile, urte guziz egin ohi duten elgarretaratzea, hemen ere Gernika Plazan, Guernicaplatz-en, zuzeneko musikari bat lagun, poema irakurketa batekin euskaraz eta alemanez, lili-sortak utziz, hil zituztenak oroiturik eta sekula berriz ez aldarrikatuz.