Abdelkader pastorala, 2020ko udan eman beharra, pandemiak urte batez luzatua, 2021ean Ürrüstoiko (Arrast) pilota plazan antzeztu zuten Zuberoa Pettarreko lau herrik elkarlanean. Tokia hertsi aire izanez, lau aldiz agertu zen, arrakasta ederra erdietsiz. Bigarren emanaldira, gauazkora, gure gomitari erantzunez etorri zitzaigun Bordeleko aljeriar kontsula bere lagun zenbaitekin, eta beren emirrari egin ginion omenaldia arras maite ukan zuten. Geroztik Bordelen antzeztera deitu gaituzte behin eta berriz, azkenean gure baia entzun arte.

Beraz Bordelen agertu gara apirilaren 21eko arratsaldean, igandekari, Femina teatro edo antzokian, babesle ginituelarik Bordeleko meria edo udaletxea, euskal etxea, diozesa eta Akitaniako franko-aljeriar elkartea, azken hau denen bultzatzailea. Oroitaraz dezagun Bordeleko auzapeza, Hurmik medikua, Donapaleuko ume dela, xirurjiano ezagunaren semea, ama berriz Zalgizeko Hoquy bat, zuberotar fina.

Pastorala ez dugu osoan eman, anitzez luzeegia izanen zen hiriko jendearentzat, nekeegia ere aktoreentzat kasik hiru urteren buruan. Beraz laburpen bat eskaini dugu: lehen predikua, azken predikua, bien artean hiru dantza, bost jelkaldi/jalgialdi, gehi bi filmatuak, eta sei kantu koroan: oren bat eta erdiko antzerkia. Usaiaz kanpoko ikuskizun horrek Bordeleko publikoa ez du guti harritu, eta gaitzeko harrera egin digu.

Beren eta gure historiako zati bero baten dastatzea gustukoa zuten, pastoralaren estetika ere maitatu dute, baina beharrena izan da nik uste trajeria horrek beste guzien ber eginbidez ekarri duen mezua, Abdelkaderren bizitzan eta irakaspenetan oinarritua.

Denetan ezaguna da naski gerla gizon bihoztoi hori, hamabost urtez Frantziako armada gaitzari buru eman ziona herriaren eta fedearen alde, lehenbiziko aljeriar estatu edo erresuma baten sortzailea eta buruzagia, gaurko aljeriar nazioaren aita. Baina garrantzitsuena eta gutiz gehienetan ahanzten dena emirra da, erlijio gizon sufia eta pentsalari gora, filosofoa, poeta mistikoa, teologoa, irakaslea, izkirio zaharren bila ibilki zen ikertzailea. Bi hitzez errateko, pentsalari unibertsala zen, eta saindu ekumenikoa muga eta kapera guzien gainetik.

1847ko Eguberri bezperan guduka utzirik, bost urtez Frantzian presoner egonik familiarekin, 1852ko larrazkenean Errepublikako lehen presidenteak libro utzirik, Siriako Damaskon plantatu zen eta han, 1860 urtean, kristau andana gaitza salbatu zuen islamista gogorren masakretik. Lavigerie baionar apezpikua, Aljereko artxapezpikugaia, eskertzera joan zitzaion.

Abdelkaderrek zinez aldarrikatzen zuen giristinoek eta musulmanek, Abraham/Ibrahimen ondokoak izanez Juduak bezala, ez dugula elkar gudukatu behar, alderantziz elkar ezagutu eta elkar aditu behar dugula, munduko bakearen alde lan egiteko. Hori dugu pastoral honen mezu nagusia. Hara zergatik Bordelera bildu gaituzten han elkarrekin ari diren giristino eta musulman batzuek, diozesa lagun. Eta hemen, Euskal Herrian, zertan gaude tokiko musulmanekin, juduak ahantzi gabe? Azken kantuko azken bertsoarekin buka dezagun:

Abrahamtarrak girade hiru gisaz fededünak

Jüdio ala kiristi, eta bardin müsülmanak

Bake xüxena dü behar Irak Abrahamen amak

Gainera libertatea Siriak eta Palestinak.