Ekainaren 9ko europar hauteskunde gauean, Macron frantses presidenteak legebiltzarra desegiten zuela adierazi zuen, hauteskundeen egunak hiru aste barne iraganen zirela jakinaraziz. Berri horrek alderdi politikoak bai eta hautesleak inarrosi baditu, joan den igandean usaian baino kopuru handiagoan mobilizatu dira.

Kanpaina laburra

Frantses presidentearen erabakiak bazterrak harritu eta inarrosi baditu, europar hauteskunde gauean berean alderdien arteko solasaldiak abiatu dira, bereziki ezkerraldean.

Ezkerreko alderdi politikoak (PS, LFI, EELV, PC) europar hauteskunde gauean berean ezkertiar fronte popular baten osatzeko proposamenaren inguruan negoziaketak abiatu zituzten. Biharamunean orduak eztabaidatzen pasatu eta, erabakia hartua izan zen Fronte Popular izenarekin aurkeztea. Epe laburra izanik ere, hautagaitzen banatzeko ordena finkatua izan zen, programa baten inguruan adostasuna lortuz. Ipar Euskal Herriari dagokionez, EHBai ezkertiar alderdi abertzaleak, antolatu zuen biltzar nagusian, parte hartzaileen %98k Fronte Popularraren koalizioan sartzea bozkatu zuen.

Nahasmen handiena Les Républicains (LR) alderdian sortu da, europarretan emaitza txarrak egiteaz gain, Ciotti presidenteak jakinarazi duelarik Rassemblement National (RN) alderdiarekin abiatuko zela. Oraino duela ez hain aspaldi indartsu zen alderdia, bizi dituen tirabirengatik ahuldua agertzen da, azken legebiltzar bozkaldiek baieztatu dutena, Euskal Herrian ere.

RN alderdia, frantses estatuko europar hauteskundetan, Ipar Euskal Herriko herri anitzetan ere indartsu agertu zen. Joan den igandeko hauteskundeetan konfirmatu dena, lehen aldiko Ipar Euskal Herrian RN-ek bigarren itzulian presente izaiteko boz kopurua lortu du.

2024ko legebiltzarreko lehen itzulia

Kanpaina laburra izan bada ere, alderdietako militanteak eta hautesleak kanpaina egiteko mobilizatu dira. Prokurazio anitz eginak izan dira, errana izan denez Ipar Euskal Herrian 3.000ko bat pasa, frantses estatuan milioia gainditu da.

Ipar Euskal Herriko 2 bozka-eremuetan hiru hautagaiko bigarren itzuliak izanen dira. Lehen aldikoz Euskal Herrian, bigarren itzuliko lehian ezkertiar hautagaiak lehen postuan dira. Gisa berean sekulan gertatu ez dena, eskuin muturreko hautagaiek lortu dute bigarren itzulian presente izaiten.

Emaitzak

IV. bozka-eremua - Eremuz frantses estatuko handienetarikoa da, 219 herri ditu, Laruns-etik Hazparne arte hedatua da, 80.750 hautesle ditu.

2022ko lehen itzulian Annick Trounday (Ensemble) lehen atera zen %26,65(11.508 boz), Iñaki Echaniz (Nupes) bigarren %24,07 (10.395 boz), Julien Lassalle %20,27 (8.751 boz), Sylviane Lopez (RN) %11,61 (5.015 boz) eta Egoitz Urrutikoetxea (EHBai) %10,03 (4.333 boz). Bigarren itzulian Iñaki Echaniz (Nupes) garaile atera zen (%50,11), Annick Trouday (Ensemble) parean zuela (%49,89). Parte hartzea %54,62koa izan zen, lehen itzulian %55,05.

Joan den igandean, aitzineko bozkaldieri konparatuz parte hartzea anitzez handiagoa izan da (%73,24). Iñaki Echaniz (Fronte Popular), 21.968 bozekin lehen postuan da (%38,19), bigarren Sylvianne Lopez (RN) 14.806 bozekin (%25,52), Jean Lassalle hirugarren 10.434 (%18,05). Bigarren itzulia hiru hautagaikoa izanen da. Ondotik Beñat Cachenaut-k (LR) 8.983 boz lortu ditu (%15,6), Gracianne Mirandek (EAJ-PNV) 1.128 boz (%2) eta Ribeirok (LO) 476 boz (%0,80).

V. bozka-eremua– Bozka guneak, Angelu, Baiona, Aturri ondoko herriak, Bidaxuneko lurraldea, Aiherra arte zeharkatzen ditu, 101.136 hautesle erregistratuak dira.

2022ko legebiltzarreko lehen itzulian ordena honetan bozkatuak izan ziren: Florence Lasserre (Ensemble) %33,98- 16.658 boz, Sandra Pereira-Ostanel bigarren (Nupes) %25,14 -12.323 boz, Pascal Lesellier hirugarren (RN) %13,86- 6.796 boz eta Mathilde Hary (EHBai) %8,95 - 4.386 boz. Bigarren itzulian Florence Lasserre-k lehen lekua erdietsi zuen 24.184 bozekin (%54,4), parean zuela Sandra Pereira-Ostanel (Nupes) 20.269 bozekin (%45,60).

Joan den igandeko hauteskundeetako parte hartzea %70,86koa zen. Colette Capdevielle (Fronte Popular) 22.643 bozekin lehen atera da (%32,30), bigarren Serge Rosso (RN) 19.307 boz (%27,54), hirugarren Florence Lasserre 18.677 boz (%26,63), Valérie Casterc (LR) 4.198 boz (%5,99) eta Jean-Marie Eramuzpe (EAJ-PNV) 1.414 (%2,02). Lehen biak bigarren itzulian ditugu, Florence Lasserre aldiz erretiratu da, RN alderdia ez fagoratzeko.

VI. bozka-eremua - Biarritzetik Hendaia arte, Uztaritze, Ezpeleta… Luhuso arte den bozka eremua da. Departamendu osoan, gehien hautesle duen eremua da (106.517).

2022ko hauteskundeetan, lehen itzulian, Vincent Bru (Ensemble) 15.023 bozekin (%28,51) lehen agertu zen, ondotik Tom Dubois-Roben (Nupes) 10.302 boz (%19,55), Peio Dufau (EHBai) 7.667 boz (%14,55), Monique Becker (RN) 5.209 boz (%9,89). Bigarren itzulian Vincent Bruk deputatu kargua hartu zuen 27.994 bozekin (%60,21), Tom Dubois-Roben bigarren gelditu zen 18.497 bozekin (%39,79).

Joan den igandean VI. bozka-eremuko parte hartzea %70,91koa izan da. Peio Dufau (Fronte Popular) 21.649 bozekin lehen postuan da (%29,43), ondotik Christian Devèze (Ensemble) 19.803 boz (%26,92), Victor Lastécouères (RN) 18.600 boz (%25,29). Hiru hautagaiek igande arratsean adierazi dute bigarren itzulian presentatzen zirela. Beste hautagaien emaitzak hauek dira: Emmanuelle Brisson (LR) 8.546 boz (%11,62), Jean Tellechea (PNV-EAJ) 3.712 boz (%5,05).