Hiru urteko kontsulta eta eztabaiden ondotik, Sinodoa joan den urriaren 26an burutu da. Biltzar Sinodala 368 kidek osatzen zuten, horietatik %75 apezpikuak eta, lehen aldikoz, laikoek. Hauen artean 54 emazteak ziren, denak boto eskubidedunak. Artikulu guziak bi herenen gehiengoz onartuak izan dira. 51 orrialde eta 155 artikuluren bildumak Elizaren gobernantzaren erreforma proposatzen du, parte hartzaileagoa izan nahi duena.

Guziz ezkorra ez izaiteko, Biltzarrak eginiko proposamen zehatz batzuk atxik daitezke, adibidez: emazteak ardura postuetan sar daitezen bultzatzea, finantza arloko gardentasun arauak ezartzea eta "gehiegikeriak" prebenitzea, laikoentzat "entzute eta laguntza ministerio berria" aztertzea, pastoral eta diozesako kontseiluak nahitaez plantan ezartzea, elizbarrutiko sinodo "erregularrak" egitea, apezpikuek beren laguntzaileen egitekoa hedatu eta argitu dezaketela gogoraraztea, emazteen presentzia seminarioetan indartu, berdin apez eta laikoen arteko "prestakuntza komuna"... Hori guzia muga batzuekin: gisa hortan, mahai gainera behin baino gehiagotan jin den proposamena, hau da "predikazioaren ministerio" bat sortzea – bereziki gizon edo emazte laikoei homiliak ahoskatzeko parada emango zietena –azken testuan ez da atxikia izan. Gisa berean, emazteak ministerio diakonalean sartzeari buruzko gaiak zabalik dirau.

Pentsa daiteke, sinodo horren ondorioz, aldaketak sortuko direla, emeki-emeki, ez lasterregi ("dizernimendu sakonagoa beharrezkoa da..."), gizon eta emazte laikoek mintzatzeko eta erabakietan parte hartzeko parada handiagoa ukanen dutela, gizon boteredunek (aita saindua, apezpikua eta apezak) beren egiteko moldea (agintzekoa?) aldatu beharko dutela, etab. Hau guzia funtzionamenduari doakio, aplikatua izanen da edo ez...

Baina bost kontinenteetako apezpiku-biltzar batzuek edo Alemaniako Bide Sinodala 2019an ideki zenetik proposatu dituzten gai errepikakor eta arantzatsuenetarik batzuk desagertudira, hau da, emazteen apez-ordinazionea, apezpiku-erabakietan laikoen parte-hartzea, apezak ezkontzeko aukera, homosexualen arteko elkarketen benedizionea, sexualitateari buruzko doktrina moral katolikoaren erreforma, LGBTQI+ pertsonen errekonozimendua... "Nekagarria da", erran du Georg Bätzing Alemaniako Apezpikuen Biltzarreko presidenteak, Vatikanoaren blokeoa gainditzeko entsegu burutu-ezinak eta antzuak gogora ekarriz, aita saindua bera buru.

"Hori guzia hortarako?!", erraitera eramaiten du. Behin eta berriz, klerikalismoa... Osoki ados naiz Paul Fleuret kolegioko letra-irakasle izana eta biblistaren iritziarekin: "Aitzinapenak geldiarazi dituena, presbiterioaren kontzepzioa da. Sakratua Zuzenbide Kanonikotik desagerrarazten ez den bitartean, apeza Jainkoak deitutzat hartzen den bitartean (bokazionea...), bere egitekoa Jainkoaren eta fededunen arteko bitartekaritzatzat bizi den bitartean, eukaristian in persona Christi ministro den bitartean, ez da deus aldatuko. Botereak beti bertikala izaiten segituko du. Presbiterioaren kontzepzio hau funtsez aldatzen ez bada, ez da desiragarria gizon ezkonduak eta emazteak diakre edo apez bihurtzea. Klerikalismoak bere hartan iraungo luke.

Eta hunela burutzen du: "Sistema sinodala blokatu duena beldurra izan da, zismaren beldurra... Baina joera kontserbadore eta aitzinakoien artean hainbesteko beldurra sortzen duen zisma hori jadanik badago. Aldatu nahi ez izanak, haustura ekarri du eta gure begi bistan dago. Haustura hori herriarena da instituzio hunkiezin eta geldiari begira. Zisma honen arrazoi nagusia, bakarra ez bada, doktrinala da... Nere ustez zintzoa da gorago aipatu sakoneko gaiak jorratzen eta eztabaidatzen eta aldatzen ez diren bitartean, ez dela deus zinez aldatuko eta Eliza emeki-emeki sekta gisako zerbait bilakatuko dela... Zoritxarrez! Zoritxarrez Ebanjelioarentzat!"