Mundu zabalean | 2019ko Irailaren 19a

Eta hexagonoan?

M.L.

Martinika, Guadalupe eta Guiana frantses uhartetan bizi dira denborako esklaboen ondokoak. Bordele hiriko ekonomiak urte ederrik iragan izan du uharte horietarat esklabo beltzak eramaitean eta ez hutsik itzultzeko, gibelerakoan ekoizkin exotikoak ekartzean handik hexagonorat. Christiane Taubira guadalupearrak justiziako ministro egon delarik lege bat onartarazi zuen, esklabotasunaren trafikua “gizakiaren kontrako krima” izendatzea. Handik laster elkarte batzuk sortu dituzte esklaboen etorkiko familiek, karraskan ari dira zerrendak osatzen damu domaiak eskatzeko. Lege berri horretaz gain badute beste etsenplu bat Alemaniatik datorrena. Gobernu germaniarrak 1992 urtean hasirik, pagatuak ditu alabaina 89 miliar euro damu domaia, nazien biktima juduen familiei. Haatik Frantziako ala Europar Batasuneko estatuak ez dira lasterka hatsankatzen esklabogo beltzaren erreparakuntzetan sartzeko. Boterean direnek ez baitute gastu erraldoi zilo berririk ireki nahi, oposiziokoek baitakite beren aldia jinen delarik beharko dutela orain erakutsi interesa erreparakuntzetan egiaztatu.
Email Buffer Facebook Google Twitter Pinterest LinkedIn Digg StumbleUpon Tumblr

Mundu zabalean | 2019/09/19

Nola kalkula damu domaiak?

M.L.

Thomas Graemer, Connecticut-eko unibertsitateko ikerleak pikoan eman du damu domaia horien estimatzeko molde bat. Lehenik kontatu ditu esklabo beltzek egin zituzten lan orenak, Ameriketako Estatu Batuak sortu ziren 1776 urtetik haste, esklabogoa abolitu zuten 1865 urteraino. Gero lan oren meta horri urte haietako lan soldata bana bestekoa ezarri dio. Gehitu dio %3ko emendioa, urte bakoitzean prezioak horrelatsu emendatu zirelako. Kalkulu konplikatu horien arabera ikerleak estimatu du esklabo beltzen erreparakuntza 5,9 eta 14,2 milioi artean. Afro-amerikar ikaslek lehen tanto bat erdietsi zuten joan den apirilean Georgetown Jesuiten unibertsitateko ikasleen artean erreferendum bat antolaturik. Gehiengoak ontzat eman du ikasle bakoitzak sei hilero 27,20 dolar ekartzea erreparakuntza kontu. Horrela nahi dute Marylandeko jesuiten bekatua ordaindu: unibertsitate horren pagatzeko 272 esklabo beltz saldu baitzituzten. Afro-amerikarrek bigarren tanto bat erdietsi dute ira...

Irakurri segida

Mundu zabalean | 2019/09/19

Damu domaiak esklabo beltzen familientzat?

Damu%20domaiak%20esklabo%20beltzen%20familientzat?
Atentatu eta terrorismoa hitzarekin bataiatuak diren egitateek izariz kanpoko tratamendua dutelarik hedabidetan eta, gehiago oraino, sare sozialetan, saltsa berotzen hasten da guziz hexagonoan, terrorismo ekintzak ez ote diren “gizadiaren kontrako krima” aitortu behar. Aitorpen horren ondorioz biktimek eta hauen familiek egitate horien erreparakuntzaren eskatzeko ez bailukete gehiago eperik edo preskripziorik bete beharrik. Aldiz hedabidetan ez da mementoan deus aipamenik milaka eta milaka Europan eta Ameriketan baliatuak izan diren esklabo beltzen ondokoei erreparakuntza zerbait eskaintzeaz. Ameriketako Estatu Batuetan beltz edo beltzaranak diren gazteak kasik denak denboran esklabo izan ziren familien ondokoak dira. Beren etorkiaren markatzeko identifikapen objektibo batez deituak dira: afro-amerikarrak. Barack Obama presidente ohia eta honen emaztea erdiz-erdi kategoria horretan sartzen dira. Ez da harritzeko beraz haren presidente denboran sortu zutela esk...

Irakurri segida

Mundu zabalean | 2019/09/19

Borroka feminista Espainian

M.L.

Hamabost urte betetzen ditu Espainiako gobernu sozialistak eta deputatuen gehiengoak zutik emana dutela emaztearen gerizatzeko araudi berria. Hona nun gobernua eskuinerat pasatzearekin ez ziotela lerro bakar bat ere aldatu. Ondorioz botere publikoek aurten 220 milioi euro ezarri dituzte emazte biktimen gerizatzeko. Hara sail berean hexagonoan ezartzen duten baino kasik hiru aldiz gehiago. Hala nola mehatxu pean bizi diren emaztek diru laguntza bat eskuratzen dutela beste bizitegi batetara joaiteko beren bizi lagun bortitzetik urrun. Bestalde bortizkeriaz hil diren emazteen haurrek pentsio bat eskuratzen dute, familiako edo hurbileko bizi lagun bortitzaren pean ez izaiteko gisan ekonomikoki. Mugimendu feministen arabera, emazteen erailketak funski apaldu dira Espainian: 2003an 71 kontatu zituzten, iaz aldiz 47. Legeria berriaren jarraian justiziaren administrazioak funtsezko emendioak ezagutu ditu. Prokuradoretza eta 106 gorte sortu dituzte emaztek jasan bortizkeri...

Irakurri segida

3515. zbk

Oilategi batean oilar bat aski da.

Madeleine Ferron

Gure Hitza | 2019/09/19

Sarraski beltza

Peio Jorajuria

Duela urtea nonbaitan, hartz solas ari ginen hemendik beretik. Frantses estaduak Pirinioetara ekarrarazitako Claverina eta Sorita bi hartz esloveniarrak genituen hizpide. Bihotza erdibanatua genuela genion. Batetik, bioaniztasunaren izenean ez ginela samur hartzak berriz ikustea Pirinioak populatzen. Bertzetik, haatik, kezka zorrotza agertzen genuen, hartzek kabaletan egin zitzaketen makurrez. Zer pentsa genezake artzain bagine, geniola, gure ardi tropa hantxet nonbait goimendietako alhapideetan, haien bidetik iragaiten den hartzaren meneko? Irudi mingarria zabaldua izan zaiku aitzin hortan: ardi hilak lerrokatuak Baionako suprefeturaren aitzinean, eta ondoan artzainak kexu, berriz ere hartzak desmasia ikaragarriak eginik mendian. Aldi huntan Oztibarreko bi artzain gazteren tropak dira hunkiak izan, hunkiak baino gehiago, suntsituak. Cauterets gainekaldeko alhapidetara eramanak zituzten uda hontan beren bi ardi tropak, milako bat ardi orotara, Paxkal Harispuru B...

Irakurri segida


Gurekin harremanetan sar




segurtasun kodea

Herria Euskal Astekaria - Imprimerie du Labourd - Cazenave bidea, 29 - 64100 BAIONA | tel: 05 59 25 62 85 | Legezko oharrak | Diseinua eta programazioa: iF Diseinuak - 2016