1940 urte dohakabera begiak itzuliz, haurtzaroko oroitzapen parrasta bat gogoratzen zaizkit. Lehenik, maiatzaren 10eko ortzantz karraska hura, noiz eta ere egunkariek eta irratiek Alemanen ofensiba zabaldu baitzaukuten, denak harriturik utziz. Hitz horren erroaren arabera, “harri bilakaturik”. Erdaraz: “pétrifiés”. Aitak igorri ninduen auzo bati berria jakinaraztera. Verduneko gerlari ohia bereak gogoan gelditu zen, kopeta murritz. Beharbada bere baitan erabiliz garaipen harek balio herrestorik ukan zukeenez. Nahiz bat ala bertzea neutro izan, Holandan eta Belgikan alemanak sartu ziren. Gero Frantziari buruz jeutsi, Ardennes- etako oihanetan gaindi aisexka ibiliz. Alta aspaldian oihukatua zaukuten jeneral ospetsu batzuk aleman tankek ez zutela hor gaindi ibiltzeko lanik izanen, hain ziren zuhaitzak elkarri hurbil emanak. Beraz Maginot gaztelu luzea hor geldiarazia zuten, zernahi gostaia baitzen ordu arte. Alta itsasoraino heldu izan balitz, ate guziak hetsirik kausituko zi...

Maiatzaren 22an, Maialen Alfaro eta Philippe Albor, tailer batzuen eta ikusgarri baten eskaintzera 5.eko ikasleei etorri dira. Lehenago, euskarako Sabina eta musikako Aaron irakasleekin, Mikel Laboaren bizia edo(ta) hautatu kantu batzuen lantzeko parada ukan dute, hala nola "Haika mutil", "Martxa baten lehen notak", "Txoria txori".... Goizean goiz, ikastetxea esnatzen ari zenean bi artistak lekuak girotzera etorri dira. Tailerrak ikastetxeko kirol gelan iragan dira, aldiz emanaldia IDZtan. Hurbileko harremanarekin, bai eta giro goxo batean iragan dira tailerrak. Bertan, ikasleek kantatzeko, Mikelen bizitzako atal ezberdin batzuk ezagutzeko, gorputzarekin jolasteko aukera ukan dute. Hots, ikusgarriaz hurbiltzeko gakoak bi artistek ikasleei eskaini nahi izan dizkiete. Ikasleen arabera, ikusgarria izan da momenturik hoberena lagunekin partekatu dutena.

Txikitan urtero oporretara joaten ginen gurasoak, ahizpa eta ni. Pixkanaka-pixkanaka Espainiako hiri desberdinak ezagutu genituen, urteak pasatu ahala. Urte batez, Madrilera joatea erabaki genuen ez baigenuen hiri nagusia ezagutzen. Madrildar Chueca auzo ospetsuan ostatua hartu genuen, apartamendu txiki batean. Kokapen bikaina zeukan egoitzak, eta ororen gainetik hiri guztia oinez ezagutzera uzten gintuen. Bi kale nagusi elkartzen zituen kale txiki batean kokaturik zegoen. Behin afaldu ostean, apartamendura abiatu ginen. Jende ugari zegoen kalean, eta gazte talde batzuk zebiltzan han hemenka, festa giroa hasteko ordua zelako. Gure ondoko bi atalondoak obretan zeuden, hortaz gure atalondoko atea iluntasunean zegoen, iñolako argirik gabe. Giltza ateko sarrailan sartzerakoan tupustez gizon bat atera zitzaigun ilunetik! Aitamak, ahizpa eta laurok harriturik geratu gintzaizkion, zer egin ez genekiela! Estatua moduan higiezinik! Ezezagunak eskua berokiko poltsikoan sartu zuen, zerbaiten ...

Badu orain 2 urte Aldudeko MENDI ALDE eskolak daramala mugaz gaindiko proiektu bat. Alde batetik, trukadak egiten ditu Iruñeako kolegio batekin. Iaz, hango 6 ikasleek pasatu zuten aste bat Aldudeko eskolan beren gutun-kideen etxean lo eginez. Aurtengo primaderan, Aldudeko ikasleak izan dira Iruñean hango kolegioaren bisitatzen eta parte hartu dute ere zonbait kurtsoetan. Bestalde, ekainean Tudelatik jin zaizkigu 2 gazte beren ikasketak hemen segitu nahiz. Astea, Aldudeko familietan pasatu eta asteburuetan beren etxerat sartzen dira berriz etortzeko ondoko astean. Hara berek eman arrazoinak holako esperientzia baten bizitzeko: “Hizkuntzen ikasteko gustua, kultura eta ohidura desberdinen kuriostasuna; ordutegia, janaria, eskola ttipi batean ikastea adin guzietako haurrak gela berdinean …” Ondoko urteetan ere esperientzia berdinaren segitzeko xedearekin da Aldudeko eskola.

Euskal Herriko Laborantza Ganbarak argitaratu berri duen 5. kaier teknikoaren aurkezpen publikoa eginen da uztailaren 10ean, asteazkena (14:30), Ainhize Monjolosen: “Mendiko suak Ipar Euskal Herrian: iraganeko ohitura? Mendia iraunkorki kudeatzeko tresna bat?”. Urte guziz, neguan, suak piztuak dira Euskal Herrian eta orokorki Pirinioetako mendietan. Mendi eremuetako larre eta alhaguneen kudeatzeko aspaldiko ohitura da. Eta negu guziz, erreketek sortzen dituzten ke lanoak eta paisaia beltzak ikusirik, herritar batzuk beren kezkak eta desadostasuna adierazten dituzte, su horiek ingurumenari egin ditzazketen kalteetaz galdezka, bioaniztasunaren suntsitzeaz, lur higadura azkartzeaz edo airea partikula finaz kutsatzeaz beldur baitira.

Uztailaren 1enetik harat autobus garraio aldaketa bat bada “Transport64” billakatzen da “Le car express-Txik Txak”. Udan ibilaldiak berdinak dira, aldiz irailaren 2tik harat izanen dira aldaketak ordutegietan bai eta bide berri batzuk idekiko dituzte. Helbide huntan xehetasun guziak eskuragarri dira: communaute-paysbasque.fr.

Arrestatu dute, azkenean, Lorient aldean, permisik gabe gidatzen zuela bere neska lagunaren konpainian, hamar urteko mutiko bat erail eta bestea larriki zauritu zuen gaztea. Bederatzi egun pasatu zituen sasian eta hotel merke bezain tepo batean atzeman zuten. Prentsan agertzen dira horrelako berriak, ez beti hain tragikoak, jainkoari esker. Alabaina, autoek, bizikletek eta trotinetek aho batez, oinezkoa dute partida. Iragan astean ikusi da sare sozialetan, gidari erotu bat, itsu baten laguntzailea erasotzen, ez baitezpada, diskretuki.

Karrikak pattaka airez hantuak direla ezin uka. Edozer ona da suaren pizteko, so bat, oihu bat, ohar bat, keinu bat, eta bizikletaz edo autoz pasatzen zaituenaren ezpainetatik laido oldeak isurtzen dira, ez bakarrik hiztegi aberatsa duela frogatzeko! Biolentzia giroa hedatzen da bat batean, bakoitza bere mailan, bestearen biktima senditzen dela: gidaria, bere autoa pasaia zebratuetan pilatzera behartua delako, ama-haurrak egiazki izutu direlak...

Josu Urrutikoetxea, ETA erakunde armatuaren buruzagi politiko ohia Pariseko dei auzitegiak deitua zuen joan den astean. Azken hunek erabaki du libro uztea kontrol judizial pean. Baina askatua izan orduko, DGSIren (Direction Générale de la Sécurité Intérieur) egoitzetara eramana izan da Pariseko ministerio publikoaren kontrol pean. Espainiaratze eskaera bat ukan du, euroagindua notifikatu diote. Ihardukitze anitz izan dira, besteak beste, Bake Bidea eta Bakegileak mugimenduenganik: “Gaur egungo kontestuan, egoera hori onartezina da. Espainiar zein Frantses estatuek ez dute, azken zortzi urteetan jendarte zibilak bultzaturiko lana kontutan hartzen. Josu Urrutikoetxea, Pariseko dei auzitegiak erabaki zuen bezala kontrol judizial pean libratzea galdegiten dugu”. EH Bai eta EH Bildu mugimendu politikoek ere ageri baten bidez salatu dute gertakari hori: “Atxiloketa honek ez du bat egiten Euskal Herrian bizi dugun bake prozesuarekin, ez eta auzitegiak hartutako erabakiarekin!”...