Hauteskundez hauteskunde garaian girela, alderdi politiko batzuk beren kanpaina etorkinen egoeraren inguruan kokatu dute. Funtsezkoak dira gai horiek, deabruztatuak dira, hautesle batzueri beldurra sarraraziz. Informazio eta desinformazio kopuru gero eta handiagoaren aitzinean, garrantzitsua da migrazioaz hitz egitean leku aldatze horiek hobeki ulertzea.

Errefuxiatuen Nazio Batuetako agentzia (HCR)

Errefuxiatuen Nazio Batuetako agentziak, nazioartean, gatazketatik eta pertsekuzioetatik ihes egiten duten pertsonen eta nazionalitate gabekoen babesteko misioa du. Nazio Batuen Goi Komisarioa nazioarteko erakundea da, bere helburua bizitzak salbatzea, errefuxiatuen eskubideak babestea eta desplazatu komunitateentzat etorkizun hobea eraikitzea da. Agertu duen txostenean beren sorterrietatik lekuz aldatzeko behartuak diren pertsonen berri eman du.

Milioika pertsona indarrez lekualdatuak

Mundu osoan 117,3 milioi pertsona dira indarrez lekualdatuak izan direnak. Errefuxiatu gehienak (%75), diru-sarrera apalak edota ertainak dituzten herrialdetako populazioak dira. 2023ko abenduan, milioika pertsona mundu osoan lekuz aldatu direla uste da (+%8). Pertsekuzioak, gatazkak, indarkeriak, bortxaketak, eskubideen urraketak edota ordena publikoa larriki nahasten duten gertakariak direla eta, azken 12 urte hauetan anitz emendatu da. Joan den apirilean lekuak hustera behartuak izan direnen pertsonen kopurua 120 milioikoa da. 69 pertsonetatik bat, hau da munduko populazioaren %1,5a, lekuz aldatzea behartua da. Duela 10 urte 125 pertsonetatik bat zelarik.

Filippo Grandi, Errefuxiatuen Nazio Batuen goi komisarioak zioen: “Etengabe emendatzen ari den zenbaki ikaragarri horien gibelean, jendarte tragedia anitz gordeak eta biziak dira. Sufrimendu horrek nazioarteko komunitatea premiaz ihardukitzera bultzatu behar du, derrigorrezko joan-etorriaren arrazoi sakoneri aurre egiteko”.

2023ko lekualdatzeak

Gatazka berriek eta aspaldidanik hor daudenek, mundu osoan zehar populazioen lekualdatze behartuak eragiten dituzte.

Sudaneko gatazka 2023ko apirilean hasi dena, krisi humanitariorik larriena da, munduko desplazamendu-krisirik handienetakoa. Sei milioi pertsona baino gehiago estatuan berean mugitu dira eta beste 1,2 milioik inguruko herrietara ihes egin dute.

Birmanian, 2021eko otsaileko kolpe militarraren indarkeriarengatik 1,3 milioi pertsona baino gehiago lekuz aldatzea behartua izan da.

Palestinako Estatuan, Ekialde Hurbileko Palestinar Iheslariei Laguntzeko Nazio Batuen Agentziaren arabera (UNRWA), 2023ko urria eta abenduaren artean 1,7 milioi pertsona, herritarren %75a baino gehiago, Gazako gatazkaren ondorioz ihes egitera obligatua izan da.

Populazio horiek mugitzera behartuak izaitea, bakea eta segurtasuna atxikitzeko ezintasunaren ondorio zuzena da.Gatazken maiztasunaren, iraupenaren eta intentsitatearen goratzeak, heriotzen kopurua kontutan hartu beharko luke, urtero ihes egin behar duten pertsonen kopurua handituz doa.

Errefuxiatuak

Mundu osoko errefuxiatuen kopurua %8z emendatu da, aurten 43,4 milioira heldu arte. Kopuru horren barnean sartzen dira 31,6 milioi errefuxiatu eta Nazio Batuen Agentziaren agindupean nazioarteko babesa behar duten beste 5,8 milioi pertsona, baita Ekialde Hurbileko Palestinar Iheslariei Laguntzeko Nazio Batuen Agentziaren (UNRWA) agindupean 6 milioi errefuxiatu palestinar.

Duela hamar urteko egoerarekin konparatuz, munduko errefuxiatuen kopurua hirukoiztu da. Munduko errefuxiatu gehienak Afganistandik eta Siriatik heldu dira, bi kasuetan 6,4 milioi pertsonekin. Ondotik, Venezuela (6,1 milioi errefuxiatu) eta Ukraina (6 milioi errefuxiatu) agertzen dira.

Errefuxiatu gehienak beren jatorrizko herrialdetatik hurbil bizi dira, %69a inguruko estatuetan.

Diru-sarrera apalak dituzten estatuak dira errefuxiatu gehienak aterpetzen dituztenak.

Klima errefuxiatuak

Gaur egun, “errefuxiatu izaera”, Genevako Konbentzioan definitua den bezala, klima aldaketaren ondorioz lekuak aldatu behar dituzten herritarreri ez zaie aplikatua. Klimarengatik errefuxiatu beharra eta ondorioz estatusa oraindik ez da onartua, datozen hamarkadetan gora egitea aurreikusia delarik.

Nazioartean klima aldaketaren ondorioz ihes egitera behartuak diren pertsonen kopuruari buruzko datu eta jarraipen falta da.

IDMC zentroak (Centre de Surveillance des Déplacements Internes), leku aldatzeak segitzen ditu, 2019an klimarekin lotu hondamendien ondorioz 25 milioi pertsona erregistratu dira. 2018an 17 milioi eta 2017an 18 milioi izan ziren.

Epe luzerako aurreikuspenak ez dira bereziki baikorrak. Migraziorako Nazioarteko Erakundeak (OIM) eta Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Adituen Taldeak (IPCC) partekatu estimazioen arabera, 2050eko 200 milioi errefuxiatu inguru beroketaren kalteengatik hunkiak izanen dira, beste erakunde batzuk diote miliar bat liratekeela.