Euskal Herriko Laborantza Ganbarak (EHLG) 20 urte ospatu ditu. Beñat Molimos egiturako kopresidenteak biltzar nagusia hasi du oroitaraziz bide luzea eraman ondotik direla ospatzen.

EHLGren abiatzea

2005ean, Ainhiza-Monjolosen, Euskal Herriko Laborantza Ganbara ofizialki sortu zen. Laborantza alorretik haratago, egitura berriaren sustengatzera ehunka jende hurbildu zen, horietan hautetsi andana. Ez zen denen gustukoa izan, Estatua kontra agertu baitzen, egitura berria auzitan ezarria izan zen. Estatuarentzat Paueko Chambre d’Agriculture nahikoa baitzen. Laborantza Ganbara auzipetua izan zen erakunde ofizial baten izena erabiltzeagatik. EHLGk jendarte zibilarengandik eta hautetsiengandik sustengu handia lortu zuen eta auzi guziak irabazi zituen.

Bere lehen aldarrikapenetan etxalde produktibistatik ateratzeko laborantza herrikoia bultzatzeko xedearekin sortu zen.

Laborantza herrikoia sustatu

EHLGk laborantza herrikoia garatzeko etxaldeak laguntzen ditu, 20 urtez 3.500 bat laborari lagundu ditu. Bereziki lau ardatz nagusiren inguruan lan egiten du.

Lehena laborantza politiken jarraipenean, etxaldeetan sozietateak sortzeko, bai eta ardi eta behi laguntzen deklarazioetan (PAC, MAEC…). 20 urtez EHLGk 1.303 laborari PAC deklarazioen betetzen lagundu ditu, 648 laborari MAEC dosierretan eta 1.593 laguntza juridikoetan.

Bigarren lan ardatza etxaldeen transmisioan eramana da. Ipar Euskal Herriko etxaldeen instalazioen erdia segitzen du, izan familian edota familiatik kanpo. Azken 5 urte hauetan 156 pertsona instalatzen lagundu ditu, %60 familiako segidak eta %40 kanpokoak.

Hirugarrena laborarien errebenioa hobetzeko xedez, ekoizpenen karguak hobeki menperatzeko laguntza ekartzen du. Etxaldearen ibilmoldea begiratzen du (alhatzeak ongi baliatuak, energia eta hazkuntzaren kudeaketak…). Gai horien inguruan, urtero 25 bat formakuntza tekniko antolatzen ditu. EHLGk kontsumoa ber tokiratzeko asmoz laborariak laguntzen ditu. Itsasuko gerezia, Herriko haragia… eta Sasi Ardia bezalako sailen egituraketan laguntza ekarri du. Hogei urtez 29 sail desberdin plantan jarri dira.

Azkenik laborantza herrikoiak ingurumen egokia behar duela errana izan da. Horretarako besteak beste Natura 2000 bezalako proiektuan parte hartzen du. Uraren kalitatea, ureztatze alternatibak, bortuen kudeaketa eta laborantza lurren zaintza lehentasunetan diren gaiak dira. 20 urtez laguntza ekarri du: 513 etxalde uraren kalitatea hobetzeko, 45 laborari zuhaitz eta hesien landatzeko, 6 egitura Natura 2000 gunetarako, 2 herri eremu mendi gunea zabaltzeko, 69 dosier bortuko artzaingoa sustatzeko. BLE, Hemen eta InterAMAP egiturekin, AgTranAP formakuntza plantan jarri du.

EHLG ezinbesteko aktorea

20 urtez, Ipar Euskal Herrian EHLG ezinbesteko aktorea bilakatu da. Laborarien beharren araberako hurbileko zerbitzuak plantan jarri ditu. Herriko Etxe eta lurraldeko erakunde publikoetan, gogoeta eta eztabaida guneetan, EHLGk leku bat ukaiten lortu du. Laborantza eta elikadurari buruzko gogoetaldietan EHLGren iritzia edo aholkua galdegina da.

Instituzioen ihardukitzeak

EHLGk aspaldi huntan Euskal Elkargoari galdegiten dio “Laborantzako Erakunde Publiko” baten sortzea. Ainhiza Monjolosen iragan den biltzar nagusian, ofizialki Isabelle Pargade Euskal Elkargoko laborantza saileko presidenteordeak, jakinarazi du 2025ean egitura berria sortzeko asmoa dela, elkarte forma hartuko duena.

Peio Dufau deputatuak ere hitza hartu du, pausatua izanen den lege berri baten aipamena egin du. Peio Dufau (EHBai) eta Julien Dive (LR) deputatuek elkarrekin Legebiltzarrean aurkeztuko dute laborantza lurren desagerpenaren kontra borrokatzeko lege proiektua. Lege horrek prezioen erregulazioa indar lezake. Lege-proiektua bereziki puntu zehatz baten inguruan oinarritzen da. Salmenta batean Safer-ari eskubidea eman lezake, bizitegi eraikinekin loturarik gabe, laborantzarako lursailen salmentan kontrol handiagoa ukaiteko. Safer egituraren eskuhartze ahalmena indartu lezake.