Mundu zabalean | 2023ko Maiatzaren 25a
Europar Batasuna eta Mercotur akordioa
M.O.
Mercosur deitua, “Hegoaldeko Merkatu Komunaren” laburdura da (Mercado común del Sur), 1991n sortu komunitate ekonomikoa, Argentina, Brasil, Paraguai eta Uruguai biltzen dituena. Bere helburua, Estatu kideen artean ontasunen, zerbitzuen eta pertsonen zirkulazioa libratzea. Europar Batasunaren gisako egitura da.
Europar Batasunaren eta Mercotur arteko akordioa
Europar Batasunaren eta Mercosur-en arteko negozio akordioa aurten burutu nahi da. Aste huntan, maiatzaren 24 eta 25ean, Europar Batasuneko estatu kideetako ekonomia ministroak Bruselan bilduak dira, akordioa berresteko eta ondoko urratsak aztertzeko.
Europar Batasuneko estatuetako laborantza ministro batzuk, Bruselan martxoan bildu zirelarik, “EB-Mercosur” merkataritza akordioa berpiztearen kontra agertu ziren.
2019an, Europar Batasunak eta Mercosur-ek merkataritza libreko ituna finkatzeko akordio politiko orokorra lortu zuten, nahiz eta alderdi tekniko batzuk konpondu gabe zeuden. Uztailaren 17 eta 18an, Bruselan, Europako eta Latinoamerikako buruzagien goi-bilera iragaitekoa da.
Baina negoziatzen ari den tratuarekin denak ez dira ados. Atlantikoaren bi aldeetako 170 erakundek baino gehiagok akordio hau bertan behera uztea eta harreman politiko, komertzial eta geopolitiko berrietan oinarritua izan dadin eskatzen dute. Deialdiaren printzipioa: elkartasunean, berdintasunean, lankidetzan, iraunkortasunean, demokrazian oinarritzen da.
Erakundeen deialdia
Azken hiru urte hauetan, Atlantikoaren bi aldeetan, sozial mugimenduak, jendarte zibileko elkarteak, sindikatuak eta laborantza sektoreak, elkarrekin mobilizatu dira EB-Mercosur merkataritzaren liberalizazio akordioa geldiarazteko. Heien ustez, proposatu akordioak, enpresa multinazionalen interes ekonomikoak lagun litzake, planetaren, indigena populazioaren, laborarien eta langileen kalterako. Irakurtzen ahal da: “Ageri hau sinatzen dugun erakundeek, uste dugu EB-Mercosur akordioa gelditu behar dela eta gure etorkizun bateratua, elkartasunean, berdintasunean, lankidetzan, iraunkortasunean eta demokrazia printzipioetan oinarritzeko garaia dela. Gure helburua ez da izan behar neurririk gabeko eta kontrolik gabeko merkataritza gehiago libratzea eta guti batzuentzat irabaziak bermatzea, baizik eta guzientzat bizitza ona bermatzea”.
Elkartasuna lehenetsi - EB-Mercosur akordioaren kontra direnek, Atlantikoaren bi aldeetako herrien arteko harremana bestela ikusten dute. Europar Batasunaren eta Mercosur lurraldeen arteko etorkizuna ez dela esplotazioan oinarritu behar errana da, elkartasunean baizik. Horrentzat, lehen lerroan jarri behar dira pertsonen eskubideak, bioaniztasuna, klimaren babesa eta kabalen ongizaitea. Eskubide horiek unibertsalki bermatu behar dira. Babesak lehentasuna ukan behar du negozio interes guzien gainetik. Tratuaren kontrakoek, Giza Eskubideen nazioarteko legediaren arabera bete behar dela aldarrikatzen dute, ez eta merkataritzako hitzarmen berrien bidez. Etorkizuna elkartasunez moldatzeak kolonialismoaren eta esplotazioaren historiatik etorritako harreman bidegabeak aitortzea eta konpontzea erran nahi duela azaltzen dute. Merkataritzak jendarte eta ekoizpen metodo iraunkorretarako trantsizioan lagundu behar direla diote, printzipio berrietan oinarritzen bada.
Berdintasuna – Deitzaileek diote, gaur diren merkataritza eta inbertsio politikoek, eskualdeen artean desberdintasunak emendatzen laguntzen dutela, arrazakeria eta neokolonialismoa indartuz, enpresa multinazionalen eta lur jabe handien faboretan. Irakurtzen ahal da: “Europar Batasunaren eta Mercosur-en arteko akordioak herrialdeen etorkizunerako bidea aldatu behar du eta berdintasuna azkartzen lagundu. Herri indigenen eskubideen aitortzatik eta baserri lurraldeen laguntzatik hasten da, lur guti edo batere ez duten laborariak barne. Bestalde, ordaindu gabeko ugaltze lanaren jabekuntzan oinarritu eredu ekonomikoak gainditzeaz gain, lan merkatuan emazteen diskriminazioa kontutan hartu beharko da”.
Kooperazioa - EB-Mercosur harremanak kooperazio printzipioetan oinarritu behar dira, ez eta konkurrentzian. Europar Batasunak eta Mercosur-en artean izenpetuko den hitzarmenean, laborari familiak eta etxalde ttipiak babestu beharko litezkeela idatzia da. Mercosur-eko herrialdeek kalitate handiko lanpostuak eskaintzen dituzten industria nazionalak sustengatzea galdegina da. “Etorkizuneko edozein akordiok teknologia eta ezagutzaren transferentzia kontutan hartu behar du, enpresek kontrolatutako jabetza intelektualaren eskubiderik gabe, ekonomien beharrezko eraldaketa sozial eta teknologikoari laguntzeko, elkarrengandik ikasiz. Planetari, animalieri eta pertsoneri kalterik egiten ez dieten produktuak soilik merkaturatzen ahalegindu behar dira”.
Deialdian monolaborantzako produktuen salerosketa gelditzea, hala nola soja eta azukre-kanabera, bai eta hazkuntza intentsiboak gelditzea galdegina da.