Mundu zabalean | 2025eko Apirilaren 24a
160 milioi haur lan bortxatuaren biktimak
M.O.
Mundu osoan, milioika haur, lan egitera behartuak dira, eskoletarik urrun izaiteaz gain, beren osasuna arriskuan ezarria da. Gobernuz Kanpoko Erakunde anitzek haurren eskubideen urraketa larri hori salatzen dute, egoera horren kontra borrokatzen dira, laguntza humanitarioa ekarriz.
Haurrak lanera behartuak
Haurren Eskubideeri Buruzko Nazioarteko Konbentzioaren 32. artikuluan agertzen da: “Estatuek onartzen dute esplotazio ekonomikoaren kontra, haurren eskubideak babestuak izan behar direla, arriskutsuak diren lanetara behartuak ez izaiteko”. Lanaren Nazioarteko Erakundearen arabera, haur horiek haurtzaroa, eskolatzea, osasuna eta garapen fisiko eta mentala kaltetuak dituzte.
Estimatzen da mundu osoan 160 milioi haur-adingabe lanean ari direla, azken lau urteetan 8,4 milioi haur baino gehiago kontatu dira. Haur-langile horiek etxeetan zerbitzari gisa baliatuak dira, beste batzuk tailerretako hormen gibelean edota etxaldetan gordeak. Zenbakien arabera, besteak beste laborantzan 112 milioi, zerbitzuetan 31,4 milioi eta industrian 16,5 milioi haur esplotatuak dira. Horietan 5-11 urte arteko haurren %28a eta 12-14 urteko haurren %35a ez da eskolan ibiltzen. Are okerrago, mundu osoan 79 milioi haurrek aktibitate arriskutsuetan lan egiten dute.
Lan baldintza okerrenak jasan behar dituzte, haurrak esklabo gisa erabiliak dira. Elkarte humanitarioak arranguratuak dira, prostituzioa, droga trafikoa, delinkuentzia ala soldadu gisa (gatazka egoeretan) baliatuak direlako.
Herrialde batzuetan, familien pobreziak etxea xutik atxikitzeko haurrak lan egitera behartzen ditu.
Baina beste faktore batzuk ere balirateke. Gobernuz Kanpoko Erakundeen dokumentuetan haur migratzaileek lan klandestinoak eta legez kanpokoak egiten dituztela agertzen da. Nazioartean deiadarra zabaldu dute, eskatzen dute estatu aberatsek behar diren neurri politikoak har ditzaten.
Mendebaldeko bizimoduaren eragina
Herrialde pobreetako haurren esplotatzeak, Mendebaldeko bizimoduarekin lotura zuzena du. Munduko jendarte parte bat, erosotasuna, kontsumoa eta kostu apaleko aisialdiak lortzeko, derrigorrezko haurren lanaz, ustekabean edo ez, baliatzen da. Haur horien familien ohiturak, praktikak eta hezkuntza maila apalak ere haur-esplotazioa ondorioztatzen dute. Laguntza ekartzen duten erakundeek egoera hori aldatzeko beharrezkoa ikusten dute burasoekin sentsibilizazio lan baten eramaitea. Mundu osoan, haurrak eskolatzeko, edateko ura, elikagaiak eta ingurune egonkor eta segurua ukan dezaten, funtsezko baldintzak dira haur horien eskubideak errespetatuak izan daitezen.
Hunkiak diren lurraldeak
Derrigorrezko haurren lana Sahara hegoaldeko Afrikan batez ere erabilia da (haurren %21), ondotik agertzen dira: Asia Pazifikoa (%9,3), India (%12) eta Latinoamerika (%8,8). Populazioaren muturreko pobreziek, emendatze demografikoek eta babes sozial desegokiek dute egoera hori larriagotzen. Adibidez, Fijiren (Ozeania) kasuan, haurrak arrantzatzeko esplotatuak dira edota Kongoko Errepublika Demokratikoan haurrek kimiko meategietan lan egin behar dute. Herri indigenetako haurrak lanean artzera behartuak dira, eskolako bidea utzi behar dutela.
Nahitaezko lanaren arrazoiak eta ondorioak
Hegoaldeko herrialdeetako haurren esplotazioak Mendebaldeko bizimoduarekin lotura zuzena du.
Mundu osoan, 5-17 urte arteko 80 milioi haurrek beren osasunerako eta segurtasunerako arriskutsuak diren lanak egiten dituzte. 5-11 urte arteko haurren %28a eta lan egiten duten 12-14 urte arteko haurren %35a ez da eskolan ibiltzen.
Haurren lanaren arrazoiak
Estatu batzuetan, haurren lana debekatzen duten legeak eta araubideak ez dira nahikoak, bereziki agintari publikoek ez dituzte behar bezala aplikatzen.
Doako eta derrigorrezko hezkuntza sistemarik ez ukaiteak, haurrak behartzen ditu bortxako lanaren egitera. Haur horiek gehienetan nortasun agiririk ez dute, ezin dute beren identitatea eta adina frogatu. Estatu horietan lan egiten duten laguntzaile elkarteak, haur horiek nortasun-agiriak lortzeko beharrezkoak diren administrazio urratsez arduratzen dira.