Mundu zabalean | 2025eko Apirilaren 24a

160 milioi haur lan bortxatuaren biktimak

M.O.

Haurrak Afrika Erdiko Errepublikako urre-meatze batean lanean
Haurrak%20Afrika%20Erdiko%20Errepublikako%20urre-meatze%20batean%20lanean

Mundu osoan, milioika haur, lan egitera behartuak dira, eskoletarik urrun izaiteaz gain, beren osasuna arriskuan ezarria da. Gobernuz Kanpoko Erakunde anitzek haurren eskubideen urraketa larri hori salatzen dute, egoera horren kontra borrokatzen dira, laguntza humanitarioa ekarriz.

Haurrak lanera behartuak

Haurren Eskubideeri Buruzko Nazioarteko Konbentzioaren 32. artikuluan agertzen da: “Estatuek onartzen dute esplotazio ekonomikoaren kontra, haurren eskubideak babestuak izan behar direla, arriskutsuak diren lanetara behartuak ez izaiteko”. Lanaren Nazioarteko Erakundearen arabera, haur horiek haurtzaroa, eskolatzea, osasuna eta garapen fisiko eta mentala kaltetuak dituzte.

Estimatzen da mundu osoan 160 milioi haur-adingabe lanean ari direla, azken lau urteetan 8,4 milioi haur baino gehiago kontatu dira. Haur-langile horiek etxeetan zerbitzari gisa baliatuak dira, beste batzuk tailerretako hormen gibelean edota etxaldetan gordeak. Zenbakien arabera, besteak beste laborantzan 112 milioi, zerbitzuetan 31,4 milioi eta industrian 16,5 milioi haur esplotatuak dira. Horietan 5-11 urte arteko haurren %28a eta 12-14 urteko haurren %35a ez da eskolan ibiltzen. Are okerrago, mundu osoan 79 milioi haurrek aktibitate arriskutsuetan lan egiten dute.

Lan baldintza okerrenak jasan behar dituzte, haurrak esklabo gisa erabiliak dira. Elkarte humanitarioak arranguratuak dira, prostituzioa, droga trafikoa, delinkuentzia ala soldadu gisa (gatazka egoeretan) baliatuak direlako.

Herrialde batzuetan, familien pobreziak etxea xutik atxikitzeko haurrak lan egitera behartzen ditu.

Baina beste faktore batzuk ere balirateke. Gobernuz Kanpoko Erakundeen dokumentuetan haur migratzaileek lan klandestinoak eta legez kanpokoak egiten dituztela agertzen da. Nazioartean deiadarra zabaldu dute, eskatzen dute estatu aberatsek behar diren neurri politikoak har ditzaten.

Mendebaldeko bizimoduaren eragina

Herrialde pobreetako haurren esplotatzeak, Mendebaldeko bizimoduarekin lotura zuzena du. Munduko jendarte parte bat, erosotasuna, kontsumoa eta kostu apaleko aisialdiak lortzeko, derrigorrezko haurren lanaz, ustekabean edo ez, baliatzen da. Haur horien familien ohiturak, praktikak eta hezkuntza maila apalak ere haur-esplotazioa ondorioztatzen dute. Laguntza ekartzen duten erakundeek egoera hori aldatzeko beharrezkoa ikusten dute burasoekin sentsibilizazio lan baten eramaitea. Mundu osoan, haurrak eskolatzeko, edateko ura, elikagaiak eta ingurune egonkor eta segurua ukan dezaten, funtsezko baldintzak dira haur horien eskubideak errespetatuak izan daitezen.

Hunkiak diren lurraldeak

Derrigorrezko haurren lana Sahara hegoaldeko Afrikan batez ere erabilia da (haurren %21), ondotik agertzen dira: Asia Pazifikoa (%9,3), India (%12) eta Latinoamerika (%8,8). Populazioaren muturreko pobreziek, emendatze demografikoek eta babes sozial desegokiek dute egoera hori larriagotzen. Adibidez, Fijiren (Ozeania) kasuan, haurrak arrantzatzeko esplotatuak dira edota Kongoko Errepublika Demokratikoan haurrek kimiko meategietan lan egin behar dute. Herri indigenetako haurrak lanean artzera behartuak dira, eskolako bidea utzi behar dutela.

Nahitaezko lanaren arrazoiak eta ondorioak

Hegoaldeko herrialdeetako haurren esplotazioak Mendebaldeko bizimoduarekin lotura zuzena du.

Mundu osoan, 5-17 urte arteko 80 milioi haurrek beren osasunerako eta segurtasunerako arriskutsuak diren lanak egiten dituzte. 5-11 urte arteko haurren %28a eta lan egiten duten 12-14 urte arteko haurren %35a ez da eskolan ibiltzen.

Haurren lanaren arrazoiak

Estatu batzuetan, haurren lana debekatzen duten legeak eta araubideak ez dira nahikoak, bereziki agintari publikoek ez dituzte behar bezala aplikatzen.

Doako eta derrigorrezko hezkuntza sistemarik ez ukaiteak, haurrak behartzen ditu bortxako lanaren egitera. Haur horiek gehienetan nortasun agiririk ez dute, ezin dute beren identitatea eta adina frogatu. Estatu horietan lan egiten duten laguntzaile elkarteak, haur horiek nortasun-agiriak lortzeko beharrezkoak diren administrazio urratsez arduratzen dira.

Email Buffer Facebook Google Twitter Pinterest LinkedIn Digg StumbleUpon Tumblr

3793. zbk

Gure Hitza | 2025/04/24

Hara ene bazka

Peio Jorajuria

“Literatura mirakulu bat da” dio Ahmat Altan turkiar idazleak. Badaki zertaz mintzo den. Giza eskubideen defendatzaile amorratu horrek Erdogan presidente autokrataren presondegia ezagutu du, baina kartzelan ere idazten segitu du. “Literaturaren bidez, presondegia, botere politikoa, botere judiziala, polizia... horiek denak baino indartsuago sentitzen naiz eta libreago” dio ere. Munduan gaindi ugaltzen ari dira Erdoganen gisako harrapariak, edo “predatoreak” Giuliano de Empoli italiar idazleak dioen bezala (“L'heure des prédateurs”, 2025). Baina harrapari horien aitzinean ere literatura libratzaile da. Edozein literatura motak, edozein tokitan, bihotz barneko sentimenduak askatzen ditu.

Joan den astelehenean, Sarako Idazleen biltzarrean, zer loria! Gorago aipatutako harraparirik ez badugu ere hemen gaindi, orainokoan bederen, heme...

Irakurri segida


Gurekin harremanetan sar




segurtasun kodea

Herria Euskal Astekaria - Landagoien - 875, Landagoieneko errepidea - 64480 UZTARITZE | tel: 05 59 25 62 85 | herria@wanadoo.fr

Legezko oharrak | Diseinua eta programazioa: iF Diseinuak - 2016