Alemanian sartu eta gero, sobietar soldaduak hilketa eta bortxatze anitzez (2 milioi bortxatze Olivier Wieviorka historialariaren arabera) hobendun izan ziren. Alemania arpilatzearekin larrutua izan zen. Teorikoki, krimen horietaz hobendun ziren soldaduek gaztigu gogorrak ukan zitzaketen baina ez zen kasik gaztigurik izan. Stalinek bere gizonen bortxakeriak justifikatu zituen jugoslaviar komunista bati erranez: “Djilas idazleak gizonen sufrimenduak eta bihotza ez ditu ezagutzen? Milaka kilometro

“Odola, odolarentzat”

Izarigabeko bortizkeria hori nondik heldu zen? Hiru urtez, alemaniarrek, izugarrizko bortizkeriarekin, sobietar lurraldeak xehakatu zituzten, dena suntsitu zuten, bortxatze eta hilketa anitz eginez. “Arrazako gerla” eraman zuten, zeinean eslaviar guziak hil edo esklabo egin behar ziren. Konkistatu zituzten lurraldeetan, errepresio izugarri gogorra eraman zuten, goseteak probokatuz “eslaviar arraza” deuseztatzeko. Wehrmachteko soldaduen basakeria mugarik gabekoa zen. Horregatik, sobietarrek ez zituzten gehiago gizonak bezala kontsideratzen, eta ez ere alemaniar emazteak, zaharrak edo gazteak, haien arabera denak hobendun baitziren. Sobietar propagandak idei hori hedatu zuen, afixa anitzetan, hitz hauekin: “Armada Gorriko soldadua! Alemaniar lurrean zira orain, errebantxaren tenorea orain heldua da!” eta komisario politikoen mezuak, ber maneraz, argiak ziren: “Soldaduen furia izugarrizkoa izan behar da. Soldaduek beren populuaren justiziako tribunala izan behar dute. “Sobietar soldaduek mezu hori barneratu zuten, soldadu gutun batean, bere burasoei igorria izan zena, ageri den bezala: “Denetaz mendekatzen gira eta gure mendekua justua da. Sua suarentzat, odola odolarentzat, hila hilarentzat.”

“Faisai urreztatuen” ihesaldia

Alemaniar anitzek (500.000), abandonatuak izanik, beren buruaz beste egin zuten, baina buruzagi nazi gehienek, “faisai urreztatuak”, haien bizia salbatu zuten. 43 gauleiterretatik (gauleiter: prefet mota bat), bi bakarrik haien postuan hil ziren. Gehienek ihes egin zuten. Josef Grohé, Aix eta Koloniako gauleiterrak apirilaren 15ean ihes egin zuen itsasontzi batean, zibilez beztiturik. Albert Hoffmann, Hego-Westfaliakoa, eskapatu zen ere, laborari baten gisa beztiturik. Baina, diskurtso ofiziala, gainetik behera, ez zen kanbiatu. Gudukaren bukaera arte, hil arte, segitu behar zen. 1944ko uztailaren 20ko Hitlerren kontrako atentatuaren hutsegitearen ondotik (Hitler mirakuluz bizirik atera zen), ez zen beste entsegurik izan eta Hitlerrek, bere heriotza arte, botere absolutua begiratu zuen. Apirilaren 12an, Roosevelt amerikar presidentearen heriotza jakin zuelarik, euforikoa bilakatu zen eta “mirakulu handia heldua” zela pentsatu zuen. Haren ustez, amerikar presidente berriak Estatu Batuek sobietarrekin zuten aliantza hautsiko zuten. Baina ez zen horrela iraganen. Aliatuak batuta egon ziren nazismoa deuseztatu arte.