Iaz Euskal Autonomia Erkidegoko laborari eta abeltzainek 10,5 milioi euro eskuratu zituzten kalte ordainetan, Espainiako Agroseguro laborantzako aseguru etxeen elkarteak eman datuen arabera. Kopururik handiena(6,9 milioi euro) laborarien ekoizleetarabideratu zen (neguko eta udaberriko zerealak, olioa, lekaleak, arroza), euri faltagatik eta harriagatik.

Halaber, aseguru etxeek 1,6 milioi ordaindu behar ukan zituzten Arabako mahastietan izotzak eta babazuzakeragin kalteengatik eta beste milioi bat euro barazki ekoizleei. Uztaileanizan zirenharri erauntsiak Araban 16.000 hektarea baino gehiago xehakatu zituen, 6 milioi euroko kalteak eraginez. Bereziki, neguko zerealari eragin bazion ere, lekaleei, patatari, artoari eta mahatsari ere kalte egin zien. Aseguru etxeek iaz ordaindu errekor historikoa da, 2022an ordaindua baino lau aldiz handiagoa (2,3 milioi).

Espainiako Gobernuakgutieneko soldata 1.134 eurora emendatu du, Ayerzak enpresa buruen ordezkariak erran du emendatze horrek Gipuzkoan eragin tipia ukanen duela. "Guk sinatzen ditugun hitzarmen guziak soldata minimo horren gainetik daude, beraz eragin tipia izanen du", azpimarratu du. Soldatak eguneratzea begi onez hartu badu ere, dekretu bidez, elkarrizketa soziala baztertuz egin izana deitoratu du.

Pedro Sanchez Espainiako gobernuko presidenteak iragarri duenez, Ministroen Kontseiluak lanbide arteko gutieneko soldata %5ez igaitea onartu du, hilabetean 1.080 eurotik, 1.134 eurora pasatuko da, gutieneko soldata: hilabetean 54 euro gehiago, 14 ordainsaritan. Emendatze hori 2024ko urtarrilaren 1etik aurrerako atzeraeraginarekin aplikatuko da.

Estatu espainiar osoan emendatzeak 2,5 milioi langileri eraginen die, horietako gehienak gazteak eta emazteak. Horrez gain, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) araudiaren moldaketa onartu da, ondorioz zerga hori...

Euskadiko batez besteko soldata, urte batetik bestera, %4,6 hazi da, maximo historiko berria, 2.197 euro hilabeteko. Horrela, Euskal Autonomia Erkidegokoa Espainiako estatuko batez besteko bigarren soldatarik gorena da, Madrilen atzetik (2.282 euro).

Nafarroan ere batez besteko ordainsaria %6,2 igan da (2.056 euro). Horrela, Foru Erkidegoak estatuko sailkapenaren hirugarren lekuan jarraitzen du. Baina inflazioaren eraginez erosahalmen galtzeak jasan ditu. Euskadin galtzea are handiagoa da (%4,6), estatuko hirugarren galtze handiena, urtean 1.265 euro gutiago.

2023an Hego Euskal Herrian lan-istripuz guzira 59 pertsona hil ziren, LAB, ESK, STEILAS, EHNE/ETXALDE eta HIRU sindikatuek prentsaurrekoan zabaldu duten txostenaren arabera. Aipatu sindikatuen arabera lan-istripuetarako sektore kritikoena industria izan da (18 hil), ondotik garraioa (10), azpikontratatutako langileen sektorea (9) eta eraikuntza (6). 2024ko lehen hilabetean 13 heriotza izan dira, iturri beraren arabera horrek gorako joera adierazten du.

Azpimarratu dutenez, zenbaki ofizialen arabera 33 dira lanean hil diren langileak, sindikatuen arabera, administrazioak "enpresek eta mutuek eman datuak jotzen ditu baliozkotzat", ez ditu lanerako bidean gertatutako heriotzak kontatzen, "ez direlako laneko heriotzatzat hartzen". Eritasunei dagokienez, txostenak erakusten du eritasun psikosozialak gero eta ohikoagoak direla, batez ere sektore feminizatuenetan, egoera horrek heriotza ez-traumatikoen hazkundea eragiten du.

Hego Euskal Herrian lan merkatuak 2023an, 52.500 lanpostu sortu zituen: 47.700 Euskal Autonomia Erkidegoan eta 4.800 Nafarroan. Urtebetean %5,02 eta %1,62 artean igan da lana dutenen kopurua.

Espainiako Estatistika Institutuak publikatu "Biztanleria Aktiboaren Inkestaren" arabera, 2023ko laugarren hiruhilekoan EAEn 22.200 lanpostu sortu ziren (%2,28) eta Nafarroan aldiz 1.200 lanpostu suntsitu ziren (%0,40). Euskal erkidegoan 997.000 langile kontatu zituzten iazko urtearen buruan eta Nafarroan berriz 297.800. Iaz erkidegoan langabezia tasa %6,33ra jaitsi zen eta %9,32ra Nafarroan. EAE da estatuan langabezia maila apalena duen lurraldea, Nafarroa seigarrena da. Urte amaieran EAEn guzira 67.400 pertsona ziren langabezian eta 30.600 Nafarroan, duela urtebete baino 22.600 (%25,1) eta 2.300 (%6,91) gutiago.

Adegi enpresa elkarteak langile kalifikatuak falta direla ohartarazi du: ingeniariak, teknika eta zientzia arlokoak. Adegi Gipuzkoako Enpresen Elkarteko zuzendari nagusiaren arabera, lanbide arteko gutieneko soldata 1.134 eurora igotzeak "eragin ttipia" ukanen du. Adegik ohartarazi du heldu den hamarkadan Gipuzkoan 80.000 pertsona inguruk erretiroa hartuko dutela eta lurraldean ez dagoela horiek ordezkatzeko jende nahikorik. Gipuzkoako Enpresen Elkarteko zuzendari nagusiaren arabera, pertsonen gabezia orokorra da, horren ondorioz, langile kualifikatuak aurkitzearen erronka emendatu da. Ayerzak jakinarazi duenez, lanpostuak betetzeko "kanpotik" etorri pertsonak beharko dira.

Ehunka jende bildu dira, "Sanfermin 78 gogoan" elkarteak deiturik, Martin Villa barne ministro ohiaren Irunerako etorrera salatzeko. Gogora ekarri dituzte barne ministro zelarik gertatu itsuskeriak: Gasteizko sarraskia, 1976ko martxoaren 3an Gasteizko San Frantzisko elizan langile batzarra egiten ari zirela, polizia armatua tiroka sartu eta bost langile hil eta 100 bat zauritu zituen. 1978an San Ferminetan bestaliarren kontrako erasoa, German Rodriguezen ala Joseba Barandiaranen hiltzeak, sekulan ez dela auzipetua izan salatua izan da urtez urteetako inpunitatearekin: 2019an "pertsona non grata" izan zen Nafarroako hiriburuan.