Orotarik | 2024ko Otsailaren 15a

Kukumarro: Otsoa

Xarles Videgain

Otsaila otsoaren hilabetea baita, goazen ikusi zer den otsoa euskaraz. Otso leku-izena eta jende-izena da. Nafarroan badago Otsagabia Iratitik hara eta Otsondoko lepoa, Baztanen sartzeko. Otsozelaia ezagutzen dugu bai eta han hemenka Otsartea izena. Jendeetan Otxoa eta Otxanda ez dira arraroak ez eta Oxobi. Otsoa Erdi Aroan aski zabaldua zen (Loup bezala erdaraz) eta 1207an atzematen da. Oxson hitza lehenago ere bazen Akitanian eta Otsoto 1102an jadanik.

Otsoa eta hartza elkarren lagun gisa ekarriak dira mintzatzeko manera batean. Eman dezagun ateka gaiztoan zaudela, zure burua salbatzea pentsatzen duzula eta beste ezbeharra gertatzen zaizula. Orduan erranen da: Otsoari ihes eta hartzak atzeman. Jendeetan ere otso hitza erraitea ez da konplimendua. Otsoa da dena bildu nahi duena beretako eta bortitza dena bere gutizietan. Oihenartek erraiten du atzerri otserri, hots zaila zela bere denboran ere herritik joatea kanpoko jendeek ongi etorria ez zutelakoan aise emaiten.

Otsoa erasiatzen da ere saldoan ibiltzen delako, besteen kaltetan. Erraiten da Otsoak otsoari gaitzik ez edo bere haragitik ez du jaten. Mota bereko jendeek beren afera tzarrak tapatzen dituzte.

Beste mintzatzeko manera ezagutzen da naski. Otsoa nun aipa han gerta; norbaitez mintzo zara eta hura bera agertzen delarik.

Otsoa aipatzen da etxean zure gauzak nolanahika emanak direlarik. Denetarik bada hemen otso buruak salbu. Bereziki zerbaiten xerka eta ezin atzemanez bazabiltza.

Gorputzean ere otsoa ukaitea ez da gozo. Hotzarekin larrua idekitzen delarik, iñardura batekin, otsoa deitzen ahal da edo mandoa, hala nola eskuetan.

Otsoak duen irudia beraz ez da izigarria. Filosofo batek zioen: gizakia otso bat da gizakiarekin. Ez ote zen optimista? Nago bada ez ote den gizakia otsoa baino gaiztoago!


Email Buffer Facebook Google Twitter Pinterest LinkedIn Digg StumbleUpon Tumblr

Orotarik | 2024/02/15

Kondaira libreen xokoa: Patio de las acacias In memoriam Maite Idirin

Aurelia Arkotxa

Kondaira%20libreen%20xokoa:%20Patio%20de%20las%20acacias%20In%20memoriam%20Maite%20Idirin

1975eko irailaren 26an, iluntzean, ostiralez, Espainiako Ministroen Kontseiluaren bozeramaile rola betetzen zuela, León Herrera Esteban, Francoren Informazioko eta Turismoko ministroa telebistako pantailan agertu zen, kondenen azaltzeko. Ministroen Kontseiluak, agorrilaren 28an Burgosen, irailaren 11n, 12an eta 18an Madrileko El Goloson, eta irailaren 19an Bartzelonako Gobernu Militarrean izan ziren lau Gerra - Kontseiluko Sumarisimoetako "epaien berri" eta, halaber "heriotza-zigorraren berri" ukan zuela erran zuen. Ondorioz, hamaika heriotza-zigorretarik sei indultatuak zirela (Espainiar Estatuaren Aldizkari Ofiziala den B.O.E.n, irailaren 26ko 2227/1975 Dekretuaren arabera) eta beste bostak biharamun goizean armetarik pasatuak izanen zirela.

Hogeita bat urteko Juan Paredes Manot "Txiki" (zutaz oroitzen naiz), Bartzelonako gune metropolitarrean den Cerdanyola del Vallès-eko hilerritik...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

Euskarazko antzerki ikastaldia

Chimères Antzerki taldeak euskarazko antzerki ikastaldia proposatzen du, David Ondars-ek kudeatuko du.

Martxoaren 16an, larunbatez eta martxoaren 17an, igandez (10:00-17:00). Chimères antzerki taldearen egoitzan iraganen dira, 75, Maréchal Juin etorbidea, Biarritze.

Helduentzat eta 15 urtetik goitiko gazteentzat. Antzerki esperientziarik ez da eskatua. Haatik, euskarazko B2 maila gomendatua da. Ikastaldiaren prezioa: 130€. Xehetasun guziak eta izen emaitea: theatre-des-chimeres.com edo 05-59-41-18-19.

Hona David Ondars-en gomita hitza:

"Antzerkia sortarazi

Antzerkia denetan dugu... begiratzen dakidanari! Soinu batetik abiatuz baita ere objektutik, elkarrizketatik, testu batetik... mila maneratik bizirik den arte hori sortaraz dezakegu. Bi egun hauetan, antzerkiaren mamian sartzea proposatzen dizuet. Ikastaldi honetan, zuen kreatibitatea eta zuen...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

Zirku tailerre

Zirku%20tailerre

Otsailaren 20, 21 eta 23an Ortzaizeko ikastolan, Euskaraz Bizi taldeak antolaturik haurrentzat zirku ikastaldia proposatua da. Taldeka iraganen da: "Pinpirinak" eta "Urtxintxak" lehenik (10:00-11:00) eta ondotik 5-7 urtekoentzat "Pottokak" eta "Axeriak" (11:15-12:30). Arratsaldean, 8-11 urtekoentzat (14:00-15:30). Prezioa ttipientzat 30€ 3 egunak, handiagoentzat 38 euro 3 egunak. Izena eman behar da euskarazbizi.ortzaizen@gmail.com edo 06-48-94-64-48 deituz.

...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

LUGORRI

EPELONDO

Baionako apezpikuak jainkoaren artalde marrakalariak kudeatzen dituelako uste du laborantzaren egoeraz mintzatzeko ongi plazatua dela! Baskulture web aldizkarian publikatu duen aburu-iritzi atal batean, nekazaritza eredurik atzerakoiena defendatzen du "Pas de pays sans paysans" titulupean. 654 hitzekiko zutabeak badu petainista kutsu bat. Alabaina bigarren mundu gerla denbora jadanik "la terre ne ment pas!" errepikatzen zen. Gaurkoan berdin "eta jainkoak benedika dezala Frantziako laborarien lana" finitzen den Aillet apezpikuaren artikuluak. Egia da gizon hori ez dela jende arruntekiko eta bereziki sexu gutxiengoen alderako biziki urrikaltsua. Bere balentriak ezagunak zaizkigu.

Otsailaren lehenean izenpetu duen testuan, gogorki salatzen ditu Europak eta hainbat osasun erakundek martxan eman duten nekazaritzako Green Deal delakoa, inkonpatiblea dela laborantzaren garapenarekin, laborantzaren murriztea eragiten duela natura gerizatzeko aitzakian...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

Rap Taldea Alkimia Estudioan...

Piarres Larazbal Kolegioa

Rap%20Taldea%20Alkimia%20Estudioan...

Euskaraz Bizik bigarren aldiz antolaturiko euskarazko rap ikastaroan kolegioko hirugarreneko zortzi ikaslek parte hartu dugu.

Batzuk lehen aldia genuen eta beste batzuk bigarrena. Ikastaro honen irakaslea Odei Barroso bertsolari eta raperoa izan da.

Berarekin bost saio egin genituen, azaroa eta abendua bitarte, astean behin, eguerdiko aire hartzean. Saio horietan raparen historia ezagutu eta gero, gai amankomuna hautatu genuen, ondotik bakoitzak bere kopla idatzi zuen. Azkenik, urtarrilaren 24an, asteazkenez, Alkimia produkzioak grabaketa estudiora joan ginen zortzi koplaz osaturiko rap kantua grabatzeko.

Oso esperientzia ona izan zen estudio batean sartzea eta kantuen grabaketarako beharrezkoak diren baldintza eta ekipamendu guzia bertatik ezagutzea.

Orain kantuaren masterizazioa egitea falta da, Odei Barrosoren eskutik. Ea gustuko izango duzuen gure aurtengo "Gatazkak" kantua.

Mila esker Odei Barrosori eta Euskaraz Biziri!

...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

Eskolako proiektua berriak

Donazaharreko San Mixel eskolako ikasleak

Eskolako%20proiektua%20berriak

Urte guziz bezala, urtean zehar, Donazaharreko San Mixel eskolan proiektu bat lantzen dugu: aurtengo proiektua da manera desberdinez ibiltzea (oinez, bizikletaz, trotinetaz, errotadun ibilgailu batekin). Astean bi aldiz, maila guziak nahasten ditugu eta elkartzen gira atelierretan lan egiteko (Ama eskolako handiak, bigarren eta hirugarren zikloko ikasleak).

Lehenik, Donazaharreko karriketan ibiltzean, bide seinaleak eta bideko arauak deskubritu ditugu. Gure ibilaldietan, erakasleek filmatu gaituzte eta gero geletan bideo horiek begiratuz edo so eginez ohartu gira promenatzean zer hobetu behar ginuen. Eskolan, zirkuituak proposatuak izan dira. Rol desberdin batzuk bizi ditugu mimoaren bidez: oinezko, auto-gidari, polizia eta zirkulazio argien rolak esperimentatu ditugu eta lan horri esker bideko arauak hobeki ezagutu ditugu.

Urriko egun batez, Baionako Street Art obrak...

Irakurri segida

Orotarik | 2024/02/15

Munduko lili guztiak altxa daitezela

Munduko%20lili%20guztiak%20altxa%20daitezela

Altxa-lili kabareta aurten bi aldiz ikusi nuen. Iparraldeko artista gazte talde batek sortua, ikuskizun ausarta, probokatzailea, xarmanta eta xelebrea. Denbora labur batean, aurkezpen guti batzuekin, Euskal Herri mailan famatua bihurtu zen. Iparraldekoek abeslari, musikari eta dantzari onenak izateko fama daukate, badirudi belaunaldi berria datorrela sinesmen hori baieztatzera eta areagotzera, bere berezitasun eta marka propioarekin. Euskal dantzak, ironiak, amodiozko abestiak, generoaz eta sexu-nortasunaz gogoetak, marrazkiak, oihuak, pertsonaia eta gertaera irringarriak nahasten dira eszenatokian, trikitixa eta pipita (1) pixka batekin harrapatuta egon gaitezen, ordu batez denboraren nozioa gal dezagun.

Hedabideei egin elkarrizketa batean, kabareteko kideek azaldu zuten taldeko gehienak hemengoak izan arren, momentu batean kanpora joateko beharra sentitu zutela. "Sexilio" horretan, hots, exilio edo...

Irakurri segida

3725. zbk

Gure Hitza | 2024/02/15

Denek bat ala denek ken bat?

Ainhoa Etchenique

Euskal Herrian lurraldearen, hizkuntzaren, kulturaren eta dretxoen alde borrokak eramaiten ditugu. Alta, herriaren baitan bata-bertzearen kontra borrokatzen ari girela iduritzen zait. Ikastoletan Euskal Herriko mapa desberdina irakatsi al digute?

Hegoaldera arraun egiterat joaten naiz, hainbat arraun elkarteetatik pasa naiz, eta beti gauza bera pasa zait: atzerritar bezala errezibitua izan naiz. Ni arraun egiterat etorri naiz, ez nire nortasuna frogatu eta borrokatu behar izaiterat. Bertako jendeek "frantsesa" naizela uste dute, ez dute ulertzen Ipar Euskal Herrian ere euskaraz mintzo girela, euskal kultura dugula, ikastolak badirela, borroka berak ditugula... Batzuentzat, Ipar Euskal Herria ezagutzen ez den eta ezagutu nahi ez den xilo ilun eta sakona dela iduritzen zait. Sentsazioa dut gehiketa baino gehiago zatiketa egiten ari girela.

Hegoaldeko pertsona batek herrian bertan...

Irakurri segida


Gurekin harremanetan sar




segurtasun kodea

Herria Euskal Astekaria - Landagoien - 875, Landagoieneko errepidea - 64480 UZTARITZE | tel: 05 59 25 62 85 | herria@wanadoo.fr

Legezko oharrak | Diseinua eta programazioa: iF Diseinuak - 2016