Mundu zabalean | 2025eko Otsailaren 06a

Gazan su-etena

J.B.

Gazan%20su-etena

Esperantzari leihoa ideki diote. Kantuak diona egia bilakatu da azkenean, 15 hilabetez etengabe tiroketak edo bonbardaketak jasan dituztenentzat. Israeltiar bahituak eta palestinar presoak libratzen hasiak dira eta etxerako bidea hartu dute ihes egiterat bortxatuak izan ziren ehun milaka gazatiarrek.

Gauzatzen eta egonkortzen ahalko den esperantza edo sufrikarioen beste orrialde bat ideki aitzineko pausa baizik ez ote den ezin erran oraino, Trumpen azken deklarazio beldurgarrien ondotik.

Su-etena azkenean

2023ko urriaren 7an, Hamasek Israelgo lurretan burutu erasoaldi odoltsuak eman zuen israeltiarren ihardukitze bortitzaren eta gaztigatze kolektiboaren abiatzea. 15 hilabetez tokialdatze bortxatuak, ezin geldituzko bonbardaketak eta gosetea jasan dituzte gazatiarrek. Telebista, kazeta eta sare sozialetan plazaratu diren irudietan ageri da bazter guziak xehatuak izan direla eta Nazio Batuetako arduradunek diotenaz: 10 etxebizitegietarik 9 suntsituak dira, 564 eskoletarik 496 andeatuak dira, ospitaleen erdia erraustua eta beste erdiak ahal bezala eta partzialki bakarrik irauten du.

Ondorio latzak ere Gazako jendeentzat: 47 mila hil kondatzen dira, 110 mila zauritu, horietarik 12 mila biziki larriki hunkituak eta Gazatik kanpo ospitalizatuak izan behar ditaizkenak artatze egokiak ukaitekotan. Ahantzi gabe nihungo aterbe segurik atzeman gabe bortxaz tokiz aldatuak izan diren ehun milaka jende, horien sokorritzeko laguntza humanitarioa blokatua zelarik. Beti luzatzen ari zen biktimen zerrenda eta jendeen sufrikarioak geldiarazteko su-etena adostua izan da, azkenean.

Etxerako bidea

Bahituak ziren israeldarrak hasi dira libratzen. Beldur handian bizi ziren horien ahaideeri atsedena emanez. Hatsartze handia ere presondegietatik atera diren ehunka palestinarrentzat.

Azkenean etxerako bidea berriz hartu dute Gazako toki batetik bestera, behin baino gehiagotan, ihes egiterat bortxatuak izan diren ehun milaka gazatiarrek. Bideak jendez bete dira, puntan zer atzemanen duten jakin gabe. Gehienetan harri metak baizik ez dituzte kausitzen bainan sorlekua berriz aurkitzeko eta geroa berreraikitzeko nahikari azkarra erakusten dute.

Trumpen deklarazio beldurgarriak

“Gazako eskualdea garbitzeko palestinarrak Egiptorat edo Jordaniarat eramaitea” aipatu du Donald Trump Amerikako Estatu Batuetako lehendakari berriak. Probokazioa edo jakinean izan gabeko inozentekeria? Palestinarren bortxazko leku hustea ez da oraikoa. Duela 75 urte, Israelgo Estaduaren sortzean, 750 mila palestinar etxetik kanporatuak izan ziren. Gazan bizi diren bi milioi palestinar desterratzeak berriz biziaraziko luke Palestina eta Israelen arteko gatazka luze eta odoltsuaren jatorria. Nakba berri horrek aterabide eta etorkizunik gabe utziko dituzke aspaldidanik sufritzen ari diren palestinar erbesteratuak.

Ez da harritzekoa Israelgo eskuin muturreko ministroak bai eta Natanyahu gobernuburua ere loriatu baitira Trumpen proposamen hortaz. Jakina da judu estremisten aspaldiko nahikaria dela Gazako lurraldea eskuratzea, indarrez okupatzea, kolonizatzea edo osoki heienganatzea palestinarrak haizatuz.

Beharrik berehalako ihardukitzea ukan dute Egiptoko eta Jordaniako presidenteek, gogoaren kontrako lekualdatzea salatuz eta palestinarren Estatua aldarrikatuz.

Palestinarren etorkizuna

Nahiz eta Gazako lurraldea suntsitua den, etxerako bidea hartua duten ehun milaka gazatiarrek beren lurretan bizitzeko nahikari azkarra erakusten dute.

Denbora berean palestinar desterratuen laguntzarako Nazio Batuetako Erakundea Israeletik kanporatzea erabaki du, aste huntan, Netanyahuren gobernuak, Trumpen sustengu osoarekin.

Tokiko jende eta populuen gainetik erabakiak hartu nahi lituzkete mundua kudeatzeko asmoa duten agintari horiek. Holako egin moldeek biharko gerla prestatzen dute.

Heien itzal guzien gainetik Nazio Batuetako Erakundeek eta Nazioarteko Eskubideek dute bakeari bide bat idekitzen ahalko gaurko esperantzari atea zabalduz.

Email Buffer Facebook Google Twitter Pinterest LinkedIn Digg StumbleUpon Tumblr

3782. zbk

Gure Hitza | 2025/02/06

Pertsulari trebea eta leiala

Jean-Louis Harignordoquy

Buru argiko Mixel Xalbadorrek ez zituen pertsuak botatzen,zirtoak bezala, bainan bai ozenki eta goraki kantatzen. Ez baita gauza bera. Bat-bateko jardunean errepuskiago kantatzeak entzuleari emaiten dio bertsua bere osotasunean gozatzeko denbora. Mixelek bertsuak moldatzen zituen inguruari behatuz, bertzeek ziotena entzunez, sendituz, erranaldien pisua izartuz, bere pentsaera gorde gabe. Gazte hasi berriei konfiantza emaile zen. Aitamekin euskara ezin hobeki ikasirik, idazle maisutzat zauzkan E. Larre, J. Hiriart-Urruty, baserriko bizitzaz, ohidurez eta izadiaz mintzo diren bertze olerkari eta bertsu jartzaileen idazlanak irakurtuz, heldu zen hitzak eta aditz trinkoak biziki untsa erabiltzera, bai eleketa, bai pertsuka, honela hizkuntzaren aberastasuna agerian emanez. Ez ote da eder, egunero itotzen gaituen erdara baztertuz, bertsuak osoki euskaraz moldatzea? Kantu eta bertsu sail zahar anitz gogoz atxikitzeak ere laguntzen zukeen trebezia ukaiten. Alde hortarik, eredu bat zen bere ...

Irakurri segida


Gurekin harremanetan sar




segurtasun kodea

Herria Euskal Astekaria - Landagoien - 875, Landagoieneko errepidea - 64480 UZTARITZE | tel: 05 59 25 62 85 | herria@wanadoo.fr

Legezko oharrak | Diseinua eta programazioa: iF Diseinuak - 2016