Hegoaldean | 2025eko Azaroaren 27a
“Franco a muerto”
A.E.
Duela 50 urte Arias Navarro ministro zenak “Franco a muerto” deklaratu zuen. 1975eko azaroaren 20an hil zen Francisco Franco, kasik lau hamarkadatan diktadoreak Espainiako estatua gobernatu zuen. Baina adituek diote Francoren erregimenak elikatu zuela oinarri ideologikoa irautera. Gerlaren eta diktaduraren eragin zauriak hor dira beti. Biktima anitzen gorputzak familiak abisatu gabe lurperatuak izan ziren. Estimatzen da 140.000 biktima izan zirela. Euskal Herrian faxistek erailikoen gorpuzkiak berreskuratzeko saioak Franco hil baino lehen hasi ziren. 1975etik landa, Franco hil bezain laster azkartu ziren, modu klandestinoan hasiera hartan, gordeka eta mehatxupean betiere. Francoren heriotzak ez zuen frankismoaren amaiera ekarri. Luzaz biktima horiei ez zaie merezi zuten aitortza egin, isiltasuna inposatua eta mehatxuagatik 2000. urtean hasi ziren lurperatu zirenen gorpuak ateratzen, biktimen hezurdurak hobietan atzeman dira. Estimatzen da milako bat hobi badirela, horietan 340 Nafarroan eta 112 Autonomia Erkidegoan. Paco Etxeberria auzitegiko medikuak zioen: “Orain aitortza ofiziala egin behar da, ez bakarrik akademikoa. Historialariak oinarrizkoak dira gai honetan, baina hortik haratago, orain arte egin ez den aitortza ofiziala goi erakundeetan egin behar da”. Zenbat jende hil zen gerlan, zenbat frontetik urrun, zenbat gerlaren ondoren, kartzeletan zer gertatu zen, galdera horiek ofizialki erantzuna behar dutela defendatu du auzi medikuak.











