Pariseko Notre-Dame katedrala (2/3)

Ba ote dakixu? | 2021eko Apirilaren 15a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (6/12)

1871ko apirilaren lehen egunetan,Marseilla odolean erreprimituazelarik, Parisen ere tentsioagero eta handiagoa zen. Duelabi aste erran bezala, Rueil-kobatailak, apirilaren 2an, gerlazibila piztu zuen. Lehen presoekin,lehen hiltzeekin. Leheneztabaidak ere Pariseko Komunarenkideen artean. Borrokarenibilbideei buruz (jada erranbezala, bahituen dekretuariburuz adibidez) baina ere borrokarenhelburuei buruz. Anitzendako,helburua zen Errepublikadefendatzea bonapartisteneta e...

Ba ote dakixu? | 2021eko Apirilaren 08a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (5/12)

III. Errepublikaren proklamazioarenondotik, Frantziako bestehiri batzuk asaldatu ziren ere.1870eko irailaren 28an, Lyonen,jazarleek hiriko etxea hartu zuten(Bakounine, errusiar anarkistafamatuaren gidaritzapean) bainaguardia nazionalek mugimenduaerreprimitu zuten eta autoritateekkontrola berriz hartu zuten. Bermementoan, hegoaldeko liga batsortu zen, 13 departamendurekin,Marseillaren gidaritzapean, bainagobernuak mugimendu hori indargabetuzuen. Tolosak ere xedebera zu...

Ba ote dakixu? | 2021eko Apirilaren 01a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (4/12)

Martxoaren 28an, herriko bozenondotik, Pariseko Komunaproklamatu zen eta, berehala,lehen neurriak hartu ziren: urritikapiril arte pagatuak izanziren alokairuak itzuliak izanziren, konskripzioa ezeztatuzen, Elizen eta Estatuaren artekobereiztea deliberatu zen,baita ere, eskola laikoa, dohainikakoaeta baitezpadakoa. Biazken neurri horiek iraultzaileakziren eta segurki esperientziahorrek eragin inportantea ukanenzuen geroarentzat (hamarurte berantago, III. Errepublikakes...

Ba ote dakixu? | 2021eko Martxoaren 25a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (3/12)

1871ko martxoaren 18ko jazarraldiaez zuen iraultzailebatzorde batek antolatu, joanden astean erran bezala, mugimenduespontaneoa izan zen.Federatuen batzorde zentralakez zuen berehala egoerarenkontrola ukan. Martxoaren21ean, mila manifestari, bonapartistaketa erregetiarrak, Vendômeplazan bildu ziren AitzindaritzaGorenaren hotela ebakuatzeko.Federatuen kontraborrokatu ziren eta tiroketaodoltsu bat gertatu zen (hamarbat jende hil ziren). Ber egunean,batzorde zentralak N...

Ba ote dakixu? | 2021eko Martxoaren 18a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (2/12)

1871ko otsailean, Nazio Biltzarrak,Bordelen instalatua zenak, AdolpheThiers exekutibo presidente gisahautatu zuen. Monarkista Ganbarakez zuen Errepublikako izenabaliatu nahi. Gainera, neurri kontserbadoreakbozkatu zituen, denaklangile klaseen eta errepublikanoerradikalen kontra (guardia nazionalgehienentzat soldata kendua zen,jeneral kontserbadore bat Guardianazionalaren buruzagi gisa izendatuazen disidenteak erreprimitzeko,Mont-de-Piété-ko erregimen normal...

Ba ote dakixu? | 2021eko Martxoaren 11a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (1/12)

Duela 150 urte, 1871ko martxoaren18tik maiatzaren 28a arte, 72 egunez,nehoiz ikusi gabeko esperientziapolitikoa iragan zen, ParisekoKomuna. Esperantza handi batetansortu baina dramatikoki bukatu,“aste odoltsuarekin”. Historia horikontatuko dauzuet 3 hilabetez, 12astez, Komunaren iraupena bezala.Pariseko Komunaren etorkia1870eko urtean (“urte izugarria”Victor Hugoren arabera) atzemaitenda. Irailaren 2an, frantses tropakSedan-en garaituak izan ...