Alemaniar kapitulazioa eta Aliatuen garaipena (3/5)

Ba ote dakixu? | 2021eko Martxoaren 11a

Duela 150 urte, Pariseko Komuna (1/12)

Duela 150 urte, 1871ko martxoaren18tik maiatzaren 28a arte, 72 egunez,nehoiz ikusi gabeko esperientziapolitikoa iragan zen, ParisekoKomuna. Esperantza handi batetansortu baina dramatikoki bukatu,“aste odoltsuarekin”. Historia horikontatuko dauzuet 3 hilabetez, 12astez, Komunaren iraupena bezala.Pariseko Komunaren etorkia1870eko urtean (“urte izugarria”Victor Hugoren arabera) atzemaitenda. Irailaren 2an, frantses tropakSedan-en garaituak izan ...

Ba ote dakixu? | 2021eko Martxoaren 04a

Henrike IV.a, bi erresumetako erregea (4/4)

1590. urtea hasizenean, Frantziakbi errege bazituen!Legezko erregea,Henrike IV.a, eta Ligakatolikoaren erregea,“Xarles X.a”, HenrikeIV.aren osaba.Egiazko gerla zibilbat, zeinetan HenrikeIV.aren tropek geroeta gehiago abantailahartzen zuten.1590eko martxoaren14an, Ivryko batailan,Ligak eta berenEspainiako aliatuek 6000 soldadugaldu zituzten. Maiatzaren 7an,Henrike IV.ak Pariseko blokeoaerabaki zuen. Uztailaren 27an,Pariseren kontra oldarra egin zuenbaina gibelarazi...

Ba ote dakixu? | 2021eko Otsailaren 25a

Henrike IV.a, bi erresumetako erregea (3/4)

1584an, Anjouko dukearenhiltzearekin,Nafarroako HenrikeFrantziako tronuaren premua bilakatuzen. Katoliko kartsuenek ezzuten hori onartu nahi eta Liga katolikoasortu zuten horren kontraborrokatzeko. Beste aldean, Nafarroakoerregearen sustenguek(protestanteak baina ere katolikomoderatuenak) Nafarroako Batasunasortu zuten. Frantziako erregea,Henrike III.a, zinez ahulduazen politika eta finantza sailetan.Aliatu azkar bat atzeman beharzuen. Orduan, 1585ean, Guisekodukearek...

Ba ote dakixu? | 2021eko Otsailaren 18a

Henrike IV.a, bi erresumetako erregea (2/4)

1572ko agorrilaren 18an, Parisen,Notre-Dame katedralean,beren amek programatua zutenbezala, Henrike eta Valois-koMargarita (“Margot” erregina)ezkondu ziren. Segurki, historiaguziko ezkontza konplikatuena.Henrike protestante baitzen, esposenbaimena kanpoan, katedralarenaitzinean,errezebituaizan zen. Baimenaren ondotik,bi esposak katedralera sartuziren baina Henrike direktoki saihetsekoatetik jalgi zen. Bakarrikmeza bukatu eta, elizan berrizsartu zen bere ...

Ba ote dakixu? | 2021eko Otsailaren 11a

ikasteHenrike IV.a, bi erresumetako erregea (1/4)

Enrike Paueko gazteluan sortuzen 1553ko abenduaren 13an(eta, leiendarentzat, Jurançonekoarnoa eta baratxuriarekinbataiatua izan). Ez zen lehenhaurra, baina bere anaia, 1551nsortu zena, hilabete batzu aitzinhil zen. Beraz, Antoine deBourbon, Frantziako erresumarenlehen odol printzea, etaAlbret-eko Joanaren seme nagusiazen eta Nafarroako erregearen,Henrike II.aren, semetxia.Bere sortzeagatik,destino handiaideki zitzaionHenrikeri. Ezbazen hiltzen heldutasun adinaaitzin(...

Ba ote dakixu? | 2021eko Otsailaren 04a

Febus, Pirinioko Printzea (2/2)

1362. urtea bukatu zelarik, GastonFebus bere boterearen gorenean zen.Joan den astean erran bezala, Launac-eko batailarekin, bere nagusitasunajarri zuen. Gainera, irailean, beresemea, premua, sortu zen (bistandena, Gaston deitua). Ama, Febusenemaztea, Nafarroako Agnès zen.1349an, ezkondu zirelarik, Nafarroakoerregearen alaba zen. 1362an, Nafarroakoerregearen (Xarles II) arrebazen. Febus-i premu bat eman zion.Usaian, horrek amari estatus ezinhunkizkoa emaiten zion. Bai...