Aurten, Duguna Iruñeko herri dantza taldekoek Udaletxeko plaza balkoitik txupinazoa ikusiko dute. Dantza taldeak botako du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Egin den galdeketan 10.159 iruindarrek botoa eman dute eta Duguna dantza taldeak 3.971 herritarren babesa ukan du. Joseba Asiron alkateak dantzariak zoriondu ditu: “Uztailaren 6an txupinazoa jaurtiko dutenek, guziak ordezkatzen gaituzte”. Duguna dantza taldearen ibilbidea duela 75 urte hasi zen, 1949ko azaroan Sanfermin egunean. Hamasei dantzarik Iruñeko Herriko Etxearen aitzinean emanaldia eman zuten. Orain 150 bazkide dira eta 50 dantzari baino gehiago.

Hego Euskal Herrian, Europako Parlamenturako boz gehien Alderdi Sozialistak lortu ditu: 300.272 boz. PSOE Araban, Bizkaian eta Nafarroan lehen indarra izan da.

Araban - Alderdi Sozialistak 36.469 boto eskuratu ditu. EH Bildu bigarren indarra agertu da 27.026 botorekin. PP hirugarren da 22.351 botorekin eta EAJ-PNV laugarren gelditu da 19.149 boz bilduta. Vox-ek bosgarren lekua eskuratu du 5.016 botorekin.

Bizkaian - Bilbon bezala, probintzia osoan alderdi sozialistak irabazi du, 122.255 boz lortu ditu. EAJ-PNV izan da bigarren 117.821 bozekin, hirugarren EH Bildu 104.887 bozekin, laugarren Alderdi Popularra 53.655ekin.

Gipuzkoan - EH Bildu argiki nagusitu da, 96.153 boz eskuratu ditu. Ondotik bigarren PSOE alderdia agertu da 66.743 bozekin, hirugarren EAJ-PNV 57.651 boz eta azkenik PP 23.950 botorekin. Donostian PSOEk lehen agertu da 20.954 botorekin, EH Bildu bigarren 18.184 boze...

Eusko Jaurlaritzaren izendapena erdietsi eta, bertsolaritzak Euskal Herri osoan du aitortua kultura ondare immaterial kategoria dagoeneko. Nafarroan 2018an eman zuten pausoa, Ipar Euskal Herrian 2022an.

Bertsolaritza ofizialki ondare immaterialeko kultura ontasuna da Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Eusko Jaurlaritzak berriki onartu baitu izendapen hori jasotzen duen dekretua, Gobernu Kontseiluan nabarmendu dute bertsolaritza dela, hain zuzen ere, hiru lurraldeetan izendapen hori jaso duen lehenbizikoa. Aitortza hori eskuratu eta, aurrerantzean Euskal Herri osoan izanen da bertsolaritza ondare immaterialeko kultura ondasun.

Sei ikastetxetako 300 bat ikaslek, bi egunez, ekainaren 12 eta 13an, Iruñetik Urepelera egin dute mendi ibilaldia, 1938ko maiatzaren 22an, Ezkaban frankisten eskutan ziren presoen ihesaldi eta sarraskiaren omenez. Lehen egunean ibilaldia Olaberaino egin dute, han ikusi ahal ukan dituzte 26 presoen hezurdurak. Fermin Ezkietak kontatu die zer gertatu zen eta iheslarien historiaren nondik norakoak. Omenaldietan parte hartu dute ihesaldiaren biktimen familietako ordezkariekin batera.

Biharamunean Sorogainen gaindi, jomuga Urepelen zuten, eskutan zeramatzaten botiletan presoen argazki, idazki eta gainerateko lekukotasunak. Halaber bidenabar, adituek ihesaldiaren azalpenak eta tiroka hil iheslarien berriak eman zizkieten, hala nola Olabeko zuloan aurkitu 16 presoen hezurdurak.

Azkenik biktimei omenaldia egin zaie, duela 86 urteko gertakari latzaren oroimenez, hain xuxen Jovino Fernandez Urepeleraino heltzea lortu zuen presoaren omenez. Ana Ollo sailburuak azpimarratu die oro...

“Herri gisa lorpen batzuk eskuratzeko unea da”, horri erantzun nahi dio Herri Libre Bat kanpainak. Horretarako, Gure Esku plataformak aparteko deialdia egin nahi die euskal herritar guziei: “Denek batera eta gure indar guziekin bultzatzeko garaia etorri da”. Modu horretan aurkeztu du Gure Esku plataformak abian jarriko duen hurrengo dinamika: Bagara bideo-maratoia. Herriz herri eta herritarrek grabatu bideoen bidez, asmoa da Euskal Herriaren berezitasunak irudikatzea. Agertoki horren aitzinean, Gure Eskuk herritarrak aktibatu eta herri nortasuna erakustea nahi du. Bideo-kate erraldoi baten bidez, ordezkariek nahi dute Euskal Herriaren nondik norakoak, zirrikituak eta berezitasunak erakutsi. Egin den agerraldian zioten: “Euskal Herriko herri bakoitza jarri nahi dugu martxan, taldeen arteko elkarlana sustatuz, gurekin bat egin dezaten, horrela gure herria irudikatuko dugu, bat garela eta bagarela ikusaraziko dugu”. Lan guzien emaitza azaroaren 16an erakut...

Karantza aldean, Polvin izeneko kobazuloan aurkitu dira emazte baten aztarnak. UPV-EHU euskal unibertsitateko adituek Andere izenarekin bataiatu dute. Lehen azterketen arabera 150.000 urte inguru balituzke. Adituek azaldu dutenez, aurkitu gorpuzkiak morfologiagatik neandertalen itxura du. Gómez-Olivenza arkeologoaren arabera, Euskadin aurkitu andere neandertal zaharrena da. Emazteak bata beste metro bat t’erdi neurtzen duela estimatzen da. Ikertzaileek uste dute aztarnategiak beste sorpresa batzuk ekarriko dituela, horietako batzuk udazkenean ezagutu ahal izanen dira, miaketa kanpaina berria hasten denean.

Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoek gidatu ikerlari talde batek Larunben (Nafarroa) I. mendeko aldarea aurkitu dute, Erromatar garaikoa. Larrahe jainko baskoiari eskaini aldarea da, Valeria Vitella delako batek sinatua eta latinez idatzi testua duena. Euskal Herriko, Bartzelonako, Burgosko eta Paueko Unibertsitateekin elkarlanean egin aurkikuntzak, Aranzadi zentroaren arabera garrantzi aparta du.

Arriaundi mendian (942 m) dagoen Doneztebeko XI. mendeko monasterioaren arrastoen bilatze lanetan jarraitzen da.